Του Ανδρέα Γιαννακόπουλου
Η επιτυχημένη πορεία προς τα εμπρός της παιδείας στην χώρα μας απαιτεί την σύνδεση της με τις ανάγκες και τις λογικές της αγοράς τόσο της εγχώριας όσο και της παγκόσμιας
Όταν ο Βλαντιμίρ Λένιν έγραφε το βιβλίο του με τίτλο “Ένα βήμα μπρός, δυο βήματα πίσω” για να περιγράψει την οικοδόμηση του προλεταριακού καθεστώτος δεν είχε στο μυαλό του πως αυτός ο τίτλος θα ταίριαζε στην πορεία του ελληνικού πανεπιστημίου τα τελευταία 2 χρόνια.
Οι υπέρμαχοι της μεταρρύθμισης που έγινε το 2011 στην τριτοβάθμια εκπαίδευση αισθανθήκαμε πως γινόταν ένα βήμα εμπρός όταν το νομοσχέδιο έγινε τελικά νόμος του κράτους. Και αυτό γιατί μέσα από αυτό το νομοσχέδιο διαφαινόταν ξεκάθαρα η προσπάθεια διεθνοποίησης του πανεπιστημίου αλλά και η πρόθεση να δοθεί λύση σε ζητήματα που χρόνιζαν και αποτελούσαν τροχοπέδη στην ομαλή λειτουργία των ΑΕΙ.
Τα βήματα προς τα πίσω ξεκίνησαν με την ανάληψη της ευθύνης διακυβέρνησης της χώρας από την τρικομματική κυβέρνηση με την συμμετοχή ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ. Η ΔΗΜΑΡ είχε πολεμήσει ως αντιπολίτευση τον νόμο 4009/2011, ενώ το ΠΑΣΟΚ ήταν το κόμμα που προώθησε την αλλαγή και η ΝΔ το κόμμα που υπερψήφισε τελευταία στιγμή τον προτεινόμενο νόμο. Τελικά, τα τρία κόμματα της τότε συγκυβέρνησης υπέκυψαν τελικά στους εκβιασμούς των πρυτάνεων και δημιούργησαν ένα διοικητικό υβρίδιο παρατείνοντας την θητεία τους.
Έτσι ακόμα και αν εκλέχθηκαν τα συμβούλια διοίκησης η διοικητική κατάσταση στο πανεπιστήμιο παρέμεινε αμετάβλητη. Τα διοικητικά ζητήματα αν και ιδιαιτέρως σημαντικά λίγο ενδιαφέρουν τους φοιτητές των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων.
Το χειρότερο που συνέβη ήταν πως η πορεία διεθνοποίησης διακόπηκε βίαια. Πλέον δεν υπάρχει καν συζήτηση για ευρεία δημιουργία ξενόγλωσσων προγραμμάτων σπουδών που θα προσέλκυαν φοιτητές από το εξωτερικό, δεν υπάρχει σκέψη για σύνδεση του πανεπιστημίου με τις τοπικές κοινωνίες και φυσικά ούτε λόγος για την απαραίτητη, έτσι όπως έχει διαμορφωθεί η οικονομική κατάσταση, εναλλακτική χρηματοδότηση των πανεπιστημίων.
Ο σχολιασμός είναι μια από τις πιο προσφιλείς ενασχολήσεις των Ελλήνων πολιτών. Επιθυμώντας να ξεφύγω από τον σχολιασμό θα επιδιώξω να παρουσιάσω εν συντομία κάποιες σκέψεις για την ανώτατη εκπαίδευση.
Η επιτυχημένη πορεία προς τα εμπρός της παιδείας στην χώρα μας απαιτεί την σύνδεση της με τις ανάγκες και τις λογικές της αγοράς τόσο της εγχώριας όσο και της παγκόσμιας. Είναι απαραίτητο το πανεπιστήμιο να καταστεί πυλώνας τοπικής ανάπτυξης ώστε το ερευνητικό έργο να μην μένει εντός της πανεπιστημιούπολης αλλά να μπορεί να γίνει προσοδοφόρο για την τοπική οικονομία. Πειραματικά αποτελέσματα, τα οποία θα μπορούσαν να αποτελέσουν αρχή για μικρές επιχειρήσεις και να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας για εξειδικευμένο προσωπικό που σήμερα αντιμετωπίζει την ανεργία, σίγουρα θα μπορούσαν να δημιουργηθούν αν υπήρχε το κατάλληλο νομικό πλαίσιο.
Ένας τομέας που πραγματικά καταρρέει στην χώρα μας λόγω έλλειψης πόρων είναι η έρευνα. Οι πόροι που διατίθενται για την ερευνητική δραστηριότητα μέσω του κρατικού προϋπολογισμού είναι μειωμένοι και τα όποια ερευνητικά προγράμματα (Θαλής κτλ) έχουν βαλτώσει στην ελληνική γραφειοκρατία. Όλα αυτά δεν θα αποτελούσαν πρόβλημα αν είχαμε επιλέξει τον δρόμο της μεικτής χρηματοδότησης μέσω ιδιωτικών και δημόσιων κεφαλαίων. Πολλές επιχειρήσεις επιθυμούν να χρησιμοποιήσουν τα ΑΕΙ για την διενέργεια ερευνητικών project. Τα πανεπιστήμια θα ωφελούνταν από αυτή την διαδικασία καθώς με τα χρήματα που θα καταβάλλονταν θα αναβαθμιζόταν ο εξοπλισμός των εργαστηρίων και θα δημιουργούνταν θέσεις εργασίας για τους ερευνητές. Όμως και αυτά τα χρήματα χάνονται λόγω της δαιμονοποίησης της επιχειρηματικότητας. Φυσικά απαιτείται ένα σαφές ρυθμιστικό πλαίσιο, ώστε να μην έχουμε παρεμπόδιση της ερευνητικής διαδικασίας από ιδιωτικά συμφέροντα.
Απαιτούνται τολμηρά βήματα καθώς το σύστημα εκπαίδευσης είναι σημαντικός παράγοντας για την δημιουργία του νέου παραγωγικού μοντέλου που έχει ανάγκη η χώρα μας. Η οπισθοδρόμηση και η αδράνεια που παρατηρείται είναι επικίνδυνη για το σήμερα και καταστροφική για το αύριο της χώρας. Ας μην επιτρέψουμε άλλα χαμένα χρόνια!
*Ο Ανδρέας Γιαννακόπουλος είναι μέλος της Επιτροπής Πρωτοβουλίας της “Δυναμικής Ελλάδας”.