Η σύγκλιση των δυνάμεων της σοσιαλδημοκρατίας, του πολιτικού φιλελευθερισμού και της ανανεωτικής αριστεράς δεν είναι γραμμικό πρόβλημα και τίθεται κάθε φορά με διαφορετικό τρόπο. Τα τρία αυτά ισ…τορικά ρεύματα έχουν συναντηθεί στο παρελθόν και έχουν επηρεάσει το ένα το άλλο. Οι πολιτικές ελευθερίες, οι θεσμικές μεταρρυθμίσεις, η «ευρωπαϊκή σταθερά», ο αστικός εκσυγχρονισμός, αλλά ακόμη και ιδεολογικά προτάγματα, όπως «ο δημοκρατικός δρόμος για το σοσιαλισμό», αποτέλεσαν σημεία συνάντησης και αλληλεπίδρασης, ενίοτε δε και κοινής πορείας.

Σήμερα το ζήτημα της σύγκλισης τίθεται με το ερώτημα της συγκρότησης μιας νέας πολιτικής ηγεμονίας. Ο αχανής πολιτικά χώρος ανάμεσα στη συντηρητική παράταξη και την κλασσική αριστερά, αν και κατακερματισμένος, εμπεριέχει μια δυνατότητα. Αυτήν της δημιουργίας ενός νέου συνασπισμού πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων, γύρω από ένα πρόγραμμα διεύθυνσης της κοινωνίας. Πολύ σχηματικά, ο πολιτικός, αλλά και ο οικονομικός φιλελευθερισμός αποτελεί το αντίβαρο του έντονου κρατισμού, που καθηλώνει τις δημιουργικές δυνάμεις της χώρας. Η σοσιαλδημοκρατία εκφράζει την οικονομική δικαιοσύνη σε μια χώρα όπου η προσοδοθηρία και η φοροδιαφυγή βαθαίνουν με ανορθόδοξο τρόπο τις ταξικές διαφορές, και υπενθυμίζει την βασική υποχρέωση του κράτους για ισότιμη πρόσβαση σε υψηλού επιπέδου παροχές παιδείας, υγείας και ασφάλειας. Η ανανεωτική αριστερά τονίζει την έννοια της κοινωνικής ευαισθησίας, της προστασίας των πιο αδύναμων κοινωνικών ομάδων και την ανάγκη για ένα δίχτυ προστασίας τους. Και τα τρία ρεύματα συγκλίνουν στο ζήτημα της θεσμικής αναδιάρθρωσης του πολιτικού πεδίου.

Το ζητούμενο, λοιπόν, είναι η συγκρότηση ενός πολιτικού προγράμματος που θα συμπεριλάβει αυτά τα χαρακτηριστικά, θα προσδιορίσει τους πόρους και την κατανομή των βαρών και θα διεκδικήσει αυτόνομα τη διακυβέρνηση της χώρας. Όχι ως μονοκομματικός σχηματισμός, αλλά ως μια ομοσπονδία κομμάτων και πολιτικών ομάδων που ενδιαφέρονται για τη σύγκλιση αυτή. Και που μένει να αποδείξουν, αν μπορούν να κατακτήσουν την πολιτική ηγεμονία.