Του Σωτήρη Κατσέλου*
Χρειάζεται μια εκ βάθρων αλλαγή στην αντίληψη του τουρισμού στην Ελλάδα που να ξεκινάει από τους ίδιους τους Έλληνες. Η Ελλάδα θα πρέπει να σταματήσει να βλέπει τον εαυτό της ως τουριστικό προϊόν, αλλά πλέον ως φορέα πολλών διαφορετικών τουριστικών υπηρεσιών.
Ο τουρισμός, ο οποίος αποτελεί υποτίθεται μια από τις «βαριές» βιομηχανίες της χώρας μας, δυστυχώς αντιμετωπίζεται με τον χειρότερο δυνατό τρόπο. Ουσιαστικά δουλεύει στον αυτόματο πιλότο. Για δεκαετίες ξοδεύονται κονδύλια για διαφήμιση και επικοινωνία σε διεθνή μέσα, άνευ σχεδιασμού και χωρίς στρατηγικούς στόχους. Είναι ένα σκάνδαλο διαρκείας, μοιάζει σαν να χτίζει κάποιος μια γέφυρα και να μην έχει αρχιτέκτονα. Επίσης η επικοινωνία πρέπει να έχει συνέχεια και συνέπεια. Δεν γίνεται να αλλάζει με κάθε νέο υπουργείο ή κυβέρνηση. Δεν είναι τυχαίο που προσφάτως ζήτησαν οι τουριστικές επιχειρήσεις να υπάρχει γραμματέας πενταετούς θητείας και να σταματήσουν οι υπερβολές στην επικοινωνία. Το marketing της Ελλάδας είναι προβληματικό και όταν λέμε Marketing δεν εννοούμε μόνο την επικοινωνία αλλά την πραγματοποίηση όλων των ενεργειών αυτών που χρειάζονται ώστε να εξασφαλίζεται ότι το «προϊόν» που παρέχεται στον πελάτη (τουρίστας) είναι ποιοτικό και ανάλογο των προσδοκιών του. Χρειάζεται μια εκ βάθρων αλλαγή στην αντίληψη του τουρισμού στην Ελλάδα που να ξεκινάει από τους ίδιους τους Έλληνες. Η Ελλάδα θα πρέπει να σταματήσει να βλέπει τον εαυτό της ως τουριστικό προϊόν, αλλά πλέον ως φορέα πολλών διαφορετικών τουριστικών υπηρεσιών. Είναι αδύνατον να έχεις το ίδιο Marketing για την Μύκονο και για την Ρόδο και να μην έχεις σχεδόν καθόλου πχ για το Πήλιο. Το κάθε μέρος και η περιφέρεια πρέπει να αποκτήσουν ανεξάρτητες στρατηγικές Marketing να αποτελούν επιμέρους «brands». Νέες αντιλήψεις στον χώρο της επικοινωνίας όπως το Place Marketing ή location branding πρέπει να μπουν στην λογική των τοπικών φορέων.Γενικότερα τον τουρισμό πρέπει να τον δούμε σαν μια πραγματική εθνική βιομηχανία, να ξεφύγουμε από το σύνδρομο των «γκαρσονιών της Ευρώπης» και από υπερβολές από την άλλη πλευρά για «Φλόριντα της Ευρώπης».
Επίσης είναι πραγματικά ανόητο να μην επιδιώκεις να έχεις τουρισμό 12 μήνες τον χρόνο και φυσικά σε πολλούς διαφορετικούς κλάδους. Αγροτουρισμός, Experience Travel, health tourism, συνεδριακός κλπ. Για τα οποία αυτήν την στιγμή το νομικό περιβάλλον είναι ιδιαίτερα θολό. Το πρόβλημα βέβαια με τα παραπάνω είναι ότι και εμείς θα πρέπει να γνωρίσουμε τον εαυτό μας καλύτερα, ως χώρα γενικά, αλλά και σε τοπικό επίπεδο ως προς το ποιοι είμαστε και τι μπορούμε να κάνουμε. Το ίδιο το κράτος ως κυβέρνηση τουλάχιστον, θα πρέπει να έχει λιγότερη εμπλοκή στην διενέργεια των επιλογών του Marketing για την προσέγγιση του τουρισμού και τα κονδύλια τα οποία δίνει να αρχίσουν να συνδέονται με μετρήσιμα αποτελέσματα (payment by result). Το κράτος οφείλει να εστιάσει σε μεγαλύτερο βαθμό στον εποπτικό του ρόλο σε σχέση με την διανομή του τουριστικού προϊόντος. Χρειάζεται αποτελεσματική τουριστική αστυνομία, συνεχείς υγειονομικοί και ποιοτικοί έλεγχοι, αξιόπιστες μεταφορές, πρότυπα ποιότητας, αξιολογήσεις και άλλες παρόμοιες ενέργειες που θα εξασφαλίζουν το ποιοτικό αποτέλεσμα. Όσον αφορά τον σχεδιασμό της επικοινωνίας και το ποιος θα το αναλάβει, πιθανότατα θα πρέπει να ξεκινήσει ένας πραγματικός διάλογος, με τοπικούς φορείς, με τις μεγάλες τουριστικές επιχειρήσεις και με τις καταξιωμένες εταιρείες επικοινωνίας ώστε να καταρτιστεί ένα εθνικό Marketing plan. Πιθανώς να έχει ενδιαφέρον ως σκέψη και η δημιουργία ενός ανεξάρτητου φορέα που θα ασχολείται αποκλειστικά με αυτό το θέμα (της επικοινωνίας). Γενικότερα τον τουρισμό πρέπει να τον δούμε σαν μια πραγματική εθνική βιομηχανία, να ξεφύγουμε από το σύνδρομο των «γκαρσονιών της Ευρώπης» και από υπερβολές από την άλλη πλευρά για «Φλόριντα της Ευρώπης», θα πρέπει να γίνουμε η «Ελλάδα της Ευρώπης» και αυτό να είναι κάτι που θα προσφέρει πραγματική αξία στον επισκέπτη μας…
*Ο Σωτήρης Κατσέλος εργάζεται στον κλάδο της διαφήμισης και είναι μέλος της Επιτροπής Πρωτοβουλίας της Δυναμικής Ελλάδας.