Του Ορέστη Καλογήρου*
Την περασμένη Δευτέρα δημοσιεύτηκε ένα κείμενο με τίτλο “Πρόσκληση σε ιδρυτική συνέλευση για μία δημοκρατική προοδευτική παράταξη”. Την πρόσκληση απευθύνουν σε πολιτικά κόμματα και κινήσεις της κεντροαριστεράς 58 πολίτες που ανήκουν σε ένα ευρύ φάσμα, ενώ ανάμεσά τους συναντά κανείς στελέχη και των δύο κοινοβουλευτικών κομμάτων του χώρου, με πιο ηχηρή την παρουσία υψηλόβαθμων στελεχών της ΔΗΜΑΡ. Η κατάρρευση του κραταιού ΠΑΣΟΚ και η εντυπωσιακή άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ από κόμμα του 4% σε κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης έχει δημιουργήσει ένα πρωτοφανές πολιτικό σκηνικό στον μεσαίο χώρο. Στις κοινοβουλευτικές χώρες, με εξαίρεση την ιδιαιτερότητα των ΗΠΑ, η πολιτική γεωγραφία περιγράφεται σχηματικά σε αδρές γραμμές από τον άξονα δεξιά – κέντρο – αριστερά. Η λεπτή υφή στο εσωτερικό κάθε πολιτικής οικογένειας δεν απασχολεί εδώ. Στο μέσον του άξονα κινούνται τα κόμματα που αυτοπροσδιορίζονται κεντρώα, σοσιαλδημοκρατικά ή σοσιαλιστικά. Άλλοτε ως εσωτερικός συνασπισμός κοινωνικών δυνάμεων σε ένα μεγάλο κόμμα και άλλοτε ως μικρότεροι και πιο συνεκτικοί σχηματισμοί, τα κόμματα αυτά λειτουργούν πάντα ως στοιχεία σταθερότητας του πολιτικού συστήματος και συχνά αναλαμβάνουν κυβερνητικές ευθύνες σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Η καθίζησή τους στην Ελλάδα τα χρόνια της κρίσης συνιστά ένα στοιχείο μετασταθούς ισορροπίας του πολιτικού συστήματος, καθώς ο έντονα ριζοσπαστικός χαρακτήρας του ΣΥΡΙΖΑ, που έχει πλέον στα αριστερά του μόνο ένα αποδυναμωμένο ΚΚΕ, δεν του επιτρέπει να παίξει τον εξισορροπητικό ρόλο του κεντροαριστερού κόμματος. Από τη σκοπιά αυτή, η προσπάθεια των “58” αποκτά ιδιαίτερη σημασία. Εδώ όμως αρχίζουν τα δύσκολα.Η επιτυχία του εγχειρήματος θα εξαρτηθεί από την ανταπόκριση που θα βρει στην κοινωνία.
Πρώτα απ’ όλα, η επιτυχία του εγχειρήματος θα εξαρτηθεί από την ανταπόκριση που θα βρει στην κοινωνία. Και αυτό με τη σειρά του θα εξαρτηθεί από την ικανότητα των συμμετεχόντων να πείσουν, έστω ένα μέρος του εκλογικού σώματος, ότι η πρωτοβουλία οδηγεί σε μια διακριτή πολιτική πρόταση που διαφέρει από αυτήν της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ. Μια πολιτική πρόταση ορατή και διακριτή, που να συγκινεί ένα αξιόλογο τμήμα των πολιτών. Όπως ευφυώς αναφέρει η κίνηση πολιτών Δυναμική Ελλάδα, που ανταποκρίθηκε υπό όρους στην πρόσκληση, “κεντροαριστερά χωρίς κεντροαριστερό κυβερνητικό πρόγραμμα δεν μπορεί να υπάρξει”. Ιδιαίτερη σημασία έχει, ακόμη, κατά πόσο την επικοινωνία της πρωτοβουλίας των “58” αναλάβουν οι νεότεροι, οι πιο φρέσκοι. Πριν όμως από όλα αυτά, η επιτυχία της προσπάθειας θα εξαρτηθεί από τον τρόπο με τον οποίο πολιτεύονται οι φορείς στους οποίους απευθύνεται η πρόσκληση και κυρίως τα δύο κόμματα που είτε συμμετείχαν είτε συμμετέχουν στη κυβέρνηση. Και τα δύο, ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ, βαρύνονται με το έντονα κατακριτέο σύστημα “4-2-1” στελέχωσης θέσεων του ευρύτερου κρατικού μηχανισμού. Αν αληθεύουν χθεσινά δημοσιεύματα, δύο νέοι άνθρωποι με τη βαριά ιδιότητα του κομματικού γραμματέα της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ φέρονται να “διαπραγματεύονται” την κατά 50-50 μοιρασιά των θέσεων διοικητών και μελών δ.σ. των νοσοκομείων. Παραφράζοντας μια παλιά ρήση, “η κεντροαριστερά ή θα πάψει να μετέρχεται πρακτικές φαυλότητας ή δεν θα υπάρξει καθόλου”.
*Ο Ορέστης Καλογήρου είναι καθηγητής ΑΠΘ, μέλος της Προσωρινής Επιτροπής Πρωτοβουλίας της Δυναμικής Ελλάδας.