Του Μελέτη Ρεντούμη*
Θα έπρεπε εδώ και καιρό να έχει διαχωρίσει η κυβέρνηση τα μέτρα άμεσα σε διαρθρωτικά (π.χ άνοιγμα κλειστών επαγγελμάτων) και δημοσιονομικά (π.χ μείωση δώρων συντάξεων του ΟΓΑ) και ν’αρχίζει να κατανέμει τις ρήτρες.
Παρατηρούμε όλοι οι Ελληνες εδώ και μήνες το ατελείωτο έργο διαπραγμάτευσης με την τρόικα για το πακέτο των 11,5 δις το οποίο βέβαια ήδη έχει αυξηθεί σε επιπλέον μέτρα πέραν των 2 δις ευρώ. Θ’αναρωτιέται ο καθένας από εμάς, γιατί υπάρχει αυτή η καθυστέρηση, γιατί πηγαινοέρχεται η τρόικα, γιατί οι συνεχόμενες συζητήσεις των τριών πολιτικών αρχηγών, και εν τέλει πώς γίνεται εκεί που είναι προ των πυλών η συμφωνία, η απόκλιση να διευρύνεται και να ζητείται από την κυβέρνηση η λήψη έκτακτων δημοσιονομικών μέτρων.Το μεγάλο ερώτημα λοιπόν που πλανάται είναι τί άλλο θα μπορούσε να γίνει έστω και την ύστατη στιγμή;
Σε αυτό το πλαίσιο καταλαβαίνει κανείς ότι δεν μπορεί ό,τι προτείνει η ελληνική πλευρά να είναι ανεδαφικό, αλλά ούτε και οι δανειστές τρελάθηκαν και αναίτια απορρίπτουν τα πάντα. Στο σημείο αυτό έρχεται η λεγόμενη διαπραγματευτική τακτική με βάση την λογική και τα δεδομένα, όπου κυριολεκτικά έχουμε χάσει από χέρι και δυστυχώς εις βάρος του ελληνικού λαού.
Κάποιοι μιλούσαν εδώ και καιρό για την λεγόμενη εθνική ομάδα διαπραγμάτευσης. Ποια είναι αυτή η ομάδα όμως πέραν του υπουργού Γιάννη Στουρνάρα, που παρά τις ικανότητές του, εκτελεί χρέη διαμεσολαβητή, μεταξύ κυβέρνησης και δανειστών; Που είναι τα έμπειρα στελέχη με βαθειά γνώση των θεμάτων αλλά και με εμπειρία σε δύσκολες και σύνθετες διαπραγματεύσεις;
Η απάντηση είναι ότι δεν υπάρχει, γιατί η κυβέρνηση πιστεύει και λανθασμένα, ότι αν κάποια μέτρα δεν μας βολεύουν, θα λυθούν μόνο με πολιτικές επαφές και συνόδους κορυφής. Τα γεγονότα τους έχουν διαψεύσει δραματικά, καθώς ούτε η τρόικα αποχώρησε, ούτε έγινε πολιτική συμφωνία για τα πρόσθετα μέτρα.
Το μόνο θέμα πρακτικά που εκκρεμεί σε πολιτικό επίπεδο είναι η επιμήκυνση για τα δημοσιονομικά μέτρα περικοπών που πρέπει να εφαρμοστούν μέχρι το 2014, ουσιαστικά να ισχύσουν μέχρι το 2016. Και εκεί όμως έχουμε χάσει καθώς τουλάχιστον το 70% των μέτρων είναι εμπροσθοβαρή, δηλαδή δεν κατανέμονται ισόποσα με την δοθείσα επιμήκυνση αλλά το κέντρο βάρους κλίνει προς το 2013 μάλιστα, πιέζοντας τις πλάτες κυρίως μισθωτών και συνταξιούχων.
Το μεγάλο ερώτημα λοιπόν που πλανάται είναι τί άλλο θα μπορούσε να γίνει έστω και την ύστατη στιγμή; Η απάντηση δεν είναι απλή ούτε μαγική αλλά απολύτως εφικτή αν συνδυαστεί με σχέδιο και επιμονή στην υλοποίηση. Είναι οι λεγόμενες συμμετρικές ρήτρες δράσης για κάθε μέτρο δημοσιονομικό ή διαρθρωτικό που προτείνει η τρόικα.
Με άλλα λόγια θα έπρεπε εδώ και καιρό να έχει διαχωρίσει η κυβέρνηση τα μέτρα άμεσα σε διαρθρωτικά (π.χ άνοιγμα κλειστών επαγγελμάτων) και δημοσιονομικά (π.χ μείωση δώρων συντάξεων του ΟΓΑ) και ν’αρχίζει να κατανέμει τις ρήτρες. Αν ουσιαστικά για κάθε επάγγελμα που ανοίγει επιτυγχάνεται το άνοιγμα νέων επιχειρήσεων που αποδίδει φορολογικά έσοδα, τότε θα μειώνεται αντίστοιχα κατά ένα ποσοστό η περικοπή μισθών και συντάξεων ή θα θεσπίζονται μέτρα φοροαπαλλαγών ή ακόμα και επιστροφές φόρου.
Με την ίδια λογική αν επιτευχθούν πρωτογενή πλεονάσματα ή μειωθεί η φοροδιαφυγή, θα πρέπει να μειώνεται αντίστοιχα η επίδραση των μέτρων την επόμενη χρονιά για να δημιουργούνται συνθήκες ανάπτυξης. Το συγκεκριμένο τέθηκε για να είμαστε ειλικρινείς προς την τρόικα αλλά με λάθος τρόπο και εκ των υστέρων και βέβαια πρακτικά έχει απορριφθεί.
Συμπερασματικά λοιπόν, με σωστή κατανομή των μέτρων αλλά και των βασικών ανταλλαγμάτων ανά μέτρο, που μπορούμε βάσει τεκμηριωμένων στοιχείων να πετύχουμε, θα είχαμε σίγουρα καλύτερη τύχη στην πολύπαθη διαπραγμάτευση.
Την εθνική ομάδα διαπραγμάτευσης βέβαια ακόμα την περιμένουμε…
*Ο Μελέτης Ρεντούμης είναι οικονομολόγος τραπεζικός, και μέλος της Προσωρινής Επιτροπής Πρωτοβουλίας της Δυναμικής Ελλάδας.