Του Ορέστη Καλογήρου*
Η πραγματικότητα είναι ότι στο ΑΠΘ εφαρμόστηκε ένα πολιτικό πρόγραμμα και απέτυχε ως τέτοιο. Δεν είναι ακόμη ορατό αν η ζημιά την οποία έχει υποστεί το ιστορικό πανεπιστήμιο είναι αναστρέψιμη.
Στο ΑΠΘ ζήσαμε τις καταστροφικές συνέπειες μιας συγκεκριμένης πολιτικής πρότασης. Η κοινωνία έχει πλέον ένα χειροπιαστό παράδειγμα. Δεν χρειάζεται να μπει στον πειρασμό να δοκιμάσει την πολιτική αυτή, η οποία προβάλλεται ως εναλλακτική στο κεντρικό πολιτικό επίπεδο, δεν χρειάζεται να «μεθύσει» η ίδια. Η πολιτική πρόταση αυτή, πρώτα από όλα, ισχυρίζεται ότι δεν χρειάζονται μεταρρυθμίσεις και θεσμικές παρεμβάσεις, αρκεί μόνο να φύγουν οι «κακοί» και να έρθουν οι «καλοί», να φύγουν οι διεφθαρμένοι και να έρθουν οι άσπιλοι. Τίποτα δεν πρέπει να αλλάξει παρά μόνο τα πρόσωπα. Το απαρχαιωμένο θεσμικό πλαίσιο χρησιμοποιείται ως εργαλείο ελέγχου των μηχανισμών και οι μεταρρυθμίσεις συκοφαντούνται. Η υπεράσπιση της στασιμότητας βαφτίζεται υπεράσπιση του δημόσιου χαρακτήρα. Ο χώρος στον οποίο ασκείται η πολιτική αυτή, είτε είναι το ΑΠΘ είτε ολόκληρη η χώρα, προσλαμβάνεται ως ένα κλειστό σύστημα, που δεν αλληλεπιδρά με το εξωτερικό του περιβάλλον. Εκτός από μία ασήμαντη λεπτομέρεια, την χωρίς προϋποθέσεις εισροή χρημάτων, είτε πρόκειται για το υπουργείο Παιδείας είτε για τους δανειστές της χώρας. Φυσικά, η αξιολόγηση της διαχείρισης και των αποτελεσμάτων της αποκλείεται, γιατί προσβάλλει το αυτοδιοίκητο του πανεπιστημίου ή την κυριαρχία της χώρας. Στο κλειστό αυτό σύστημα οι κάθε λογής παροχές όχι μόνο συνεχίζονται, αλλά επεκτείνονται. Η λέσχη λειτουργεί και τα σαββατοκύριακα, η κατασκήνωση για περισσότερους μήνες τον χρόνο.Δεν γνωρίζω αν αποτελεί ιστορική αλήθεια, αλλά ο πατέρας μου διηγούνταν συχνά ότι οι αρχαίοι Σπαρτιάτες μεθούσαν τους δούλους τους, ώστε να κατανοήσουν οι έφηβοι τις καταστροφικές συνέπειες της μέθης, χωρίς να χρειαστεί να μεθύσουν οι ίδιοι.
Ο αριθμός και αμοιβές των εργολαβικών εργαζομένων διατηρούνται, το πελατειακό σύστημα όχι μόνο παραμένει άθικτο αλλά διευρύνεται. Οι προϋπολογισμοί δεν συντάσσονται με βάση τις ανάγκες και τις προτεραιότητες. Η ασυδοσία των αυτόκλητων ομάδων προστατεύεται στο όνομα της δημοκρατίας. Και όταν τα πράγματα αρχίζουν να σφίγγουν, επιστρατεύεται ο εκβιασμός, είτε με τη μορφή υποβοηθούμενων καταλήψεων είτε με την απειλή μονομερούς διαγραφής του χρέους. Η πολιτική πρόταση που διακηρύχθηκε και εφαρμόστηκε στο ΑΠΘ ως «αντιμνημονιακή» φαντάζει εκ πρώτης όψεως ως προοδευτική. Στην πραγματικότητα οδήγησε το ΑΠΘ στη χειρότερη κρίση της ιστορίας του. Γιατί όταν το «κλειστό σύστημα» ήρθε αντιμέτωπο με την πραγματικότητα, οι αυταπάτες τελείωσαν. Όμως η σκανδαλολογία έναντι του ΑΠΘ αποπροσανατολίζει και συσκοτίζει. Η πραγματικότητα είναι ότι στο ΑΠΘ εφαρμόστηκε ένα πολιτικό πρόγραμμα και απέτυχε ως τέτοιο. Δεν είναι ακόμη ορατό αν η ζημιά την οποία έχει υποστεί το ιστορικό πανεπιστήμιο είναι αναστρέψιμη. Είναι όμως απολύτως αναγκαίο οι εσωτερικές του δυνάμεις να ανασκουμπωθούν και να δώσουν τη μάχη για την υπέρβαση της κρίσης. Με σεβασμό στις ανάγκες των χιλιάδων φοιτητών για ποιοτική και σύγχρονη εκπαίδευση. Με σεβασμό στις θυσίες του φορολογούμενου πολίτη, που από το υστέρημά του χρηματοδοτεί το πανεπιστήμιο. Οι αυταπάτες στο ΑΠΘ έλαβαν τέλος, η κοινωνία δεν χρειάζεται να τις ζήσει.
*Ο Ορέστης Καλογήρου είναι καθηγητής ΑΠΘ, μέλος της Προσωρινής Επιτροπής Πρωτοβουλίας της Δυναμικής Ελλάδας.