Του Παναγιώτη Κωστούλα*
Η παραμονή της χώρας στην ευρωζώνη χωρίς μνημόνιο ήταν απλώς μια τεράστια πολιτική απάτη. Η κυπριακή τραγωδία διέλυσε τις ψευδαισθήσεις.
Μετράμε ήδη τρία γεμάτα χρόνια πελώριας οικονομικής ύφεσης και δυσπραγίας, η οποία έχει ανατρέψει επί τα χείρω τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων και στην Ελλάδα και στην Ευρώπη.
Μέσα σε αυτό το ασφυκτικό κλίμα λοιπόν έχουν αρχίσει να αναπτύσονται αισθήματα ευρωσκεπτικισμού σε μεγάλο τμήμα της κοινωνίας, η οποία αισθάνεται ότι το τούνελ μέσα στο οποίο έχει εισέλθει η χώρα είναι ένα τούνελ δίχως έξοδο. Ένα τούνελ χωρίς το περιβόητο φως στο τέλος του, το οποίο όλο το περιμένουμε κι όλο δεν έρχεται.
Η συζήτηση λοιπόν περί εξόδου από το ευρώ και περί ολικής επαναφοράς στη δραχμή είναι παρούσα. Όχι ότι έφυγε ποτέ από το προσκήνιο, αλλά τα πρόσφατα γεγονότα της Κύπρου την ξαναζέσταναν σε σημείο που να λανσάρεται από ορισμένους ως η σωτήρια τάχα λύση του ελληνικού δράματος.
Πρώτα από όλα η αναζωπύρωση της κουβέντας αυτής δείχνει ότι σε ευρύτερα στρώματα του πληθυσμού έχει αρχίσει να γίνεται πλέον κοινή πεποίθηση αυτό που υποστηρίζαμε κάποιοι εξ αρχής: ότι ευρώ χωρίς μνημόνιο δεν υπάρχει. Ότι αυτό που υπόσχονταν τόσο καιρό ολοι οι εγχώριοι δημαγωγοί, ότι δηλαδή θα εξασφαλίσουν την παραμονή της χώρας στην ευρωζώνη χωρίς μνημόνιο ήταν απλώς μια τεράστια πολιτική απάτη. Η κυπριακή τραγωδία διέλυσε τις ψευδαισθήσεις.
Αυτός είναι και ο ουσιαστικός λόγος για τον οποίο όλη η συζητηση μεταφέρεται πλέον από το “όχι στο μνημόνιο” στο “όχι στο ευρώ”. Είναι όμως πράγματι αυτή η λύση του προβλήματός μας; Η έξοδος από το ευρώ είναι μήπως το κλειδί που θα μας δώσει πίσω την χαμένη ευημερία μας;
Ως συνήθως εστιάζουμε σε λάθος σημείο στην προσπάθειά μας να αποφύγουμε να αντιμετωπίσουμε την ουσία του προβλήματος. Και η ουσία του προβλήματος είναι ότι έχουμε μια οικονομία μη ανταγωνιστική, κρατικοδίαιτη, εμπορικά και δημοσιονομικά ελλειμματική κι ένα κράτος διεφθαρμένο, αδηφάγο, πελατειακό που λειτουργεί ως τροχοπέδη σε κάθε αναπτυξιακή προσπάθεια. Ποιό από όλα αυτα τα προβλήματα θα λύσει άραγε η επιστροφή στη δραχμή;
-Μήπως η επιστροφή στη δραχμή θα λύσει το πρόβλημα της γραφειοκρατίας;
-Μήπως η επιστροφή στη δραχμή θα σταματήσει το πελατειακό κράτος;
-Μήπως η επιστροφή στη δραχμή θα εκσυγχρονίσει και θα αναβαθμίσει τα πανεπιστήμιά μας;
-Μήπως η επιστροφή στη δραχμή θα σπάσει τις μονοπωλιακές δομές της οικονομίας και θα ανοίξει τα κλειστά επαγγέλματα;
-Μήπως η επιστροφή στη δραχμή θα εκσυγχρονίσει τη δημόσια διοίκηση;
-Μήπως η επιστροφή στη δραχμή θα σταματήσει τη φοροδιαφυγή;
-Μήπως η επιστροφή στη δραχμή θα σταματήσει το φακελάκι και το γρηγορόσημο;
-Μήπως η επιστροφή στη δραχμή θα απλοποιήσει την πολυνομία;
-Μήπως η επιστροφή στη δραχμή θα επιταχύνει τον ρυθμό απονομής της δικαιοσύνης;
-Μήπως η επιστροφή στη δραχμή θα φέρει αξιολόγηση στο δημόσιο τομέα;
Η απάντηση σε όλα τα παραπάνω ερωτήματα είναι φυσικά ΟΧΙ.
Η επιστροφή στη δραχμή όχι απλώς δεν πρόκειται να βελτιώσει τίποτα από τα παραπάνω, αλλά αντιθέτως θα τα κάνει όλα πολύ χειρότερα. Αν αυτή η χώρα έχει μια ελπίδα να κάνει μερικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για να ξεκολλήσει από το βούρκο και από μια βαλκανική επαρχία να γίνει ένα σύγχρονο και οργανωμένο κράτος του δυτικού κόσμου αυτό είναι μόνο μέσα στους κόλπους της Ευρώπης.
Έξω από την Ευρώπη κουμάντο θα κάνει παντελώς ανενόχλητη πλέον όλη η εγχώρια πολιτική, μιντιακή, επιχειρηματική, συνδικαλιστική και παρασιτική κλεπτοκρατία που οδήγησε την Ελλάδα στην καταστροφή. Αυτή η κλεπτοκρατία που μέσα από τα πρωτοσέλιδά της σήκωσε τις αντιμνημονιακές σημαίες όταν η τρόικα απαίτησε την τοποθέτηση επιτρόπων στις τράπεζες.Αυτές τις τράπεζες που χορηγούσαν ορυμαγδό θαλασσοδανείων στα βιλαέτια της κλεπτοκρατίας.
Τι έχει να κερδίσει άραγε ο απλός πολίτης από την επιστροφή στη δραχμή; Τι έχει να κερδίσει από την επιστροφή σε ένα νόμισμα που θα έχει τόση αξία όση και τα χαρτιά της μονόπολης και που η αναπόφευκτη ακραία υποτίμησή του θα οδηγήσει τα σημερινά περικομμένα εισοδήματά του σε περαιτέρω περικοπή της τάξης του 50% η και του 60%;
Τι έχει να κερδίσει ο απλός πολίτης από την επιστροφή σε ένα παγκοσμίως ανυπόληπτο νόμισμα το οποίο ουδείς θα εμπιστεύεται και που θα αποκλείσει την Ελλάδα από το διεθνές εμπόριο; Τι έχει να κερδίσει μια εμπορικά ελλειμματική οικονομία που εξαρτάται από τις εισαγωγές από την επιστροφή σε ενα νόμισμα που θα στερήσει τη χώρα από εισαγωγές στοιχειωδών αγαθών, όπως τρόφιμα, φάρμακα και καύσιμα;
Τι έχει να κερδίσει ο απλός πολίτης με την γεωπολιτική απομόνωση της χώρας του μέσα σε ένα ασταθές και ανήσυχο διεθνές περιβάλλον με μια Τουρκία που αναπτύσεται οικονομικά και αποκαθιστά τις σχέσεις της με τη Ρωσία και το Ισραήλ με τις ευλογίες των ΗΠΑ;
Ή μήπως νομίζουν ορισμένοι ότι η επιστροφή σε εθνικό νόμισμα θα σημάνει και απαλλαγή της χώρας από μνημόνια; Μα στο ερώτημα αυτό απάντησε ο υπεύθυνος οικονομικών του ΣΥΡΙΖΑ κ. Σταθάκης σε πρόσφατη τηλεοπτική εμφάνισή του. Τι είπε ο κ. Σταθάκης; Ότι η επιστροφή στη δραχμή θα στερήσει τη χώρα από συνάλλαγμα, το οποίο προκειμένου να βρει ώστε να εξυπηρετήσει στοιχειώδεις ανάγκες λειτουργίας του κράτους θα αναγκαστεί να καταφύγει και πάλι στο γνώριμό μας ΔΝΤ, το οποίο για να το χορηγήσει θα βάλει και πάλι τη χώρα να υπογράψει μνημόνιο! Αυτό δεν το είπε ούτε το ΠΑΣΟΚ, ούτε η ΝΔ. Το είπε ο υπεύθυνος οικονομικών του ΣΥΡΙΖΑ κ. Σταθάκης!
Για να ξεκαθαρίσουμε τα πράγματα:η έξοδος από το ευρώ και η επιστροφή στη δραχμή υπό συνθήκες χρεοκοπίας είναι καθαρή ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ.
Από κάθε άποψη:πολιτική, οικονομική, γεωπολιτική. Η πείνα και η δυστυχία που θα έρθουν στη χώρα, η ανεργία και οι αυτοκτονίες για τις οποίες μιλάμε σήμερα θα κάνουν τις μέρες του μνημονίου να μοιάζουν με τα ουρί του παραδείσου. Αυτό ακριβώς αναλογίστηκαν και οι αδερφοί μας οι Κύπριοι και την τελευταία στιγμή έστριψαν το τιμόνι αποδεχόμενοι τους σκληρούς όρους του Eurogroup. Το έκαναν διότι κατάλαβαν ότι η εναλλακτική λύση θα ήταν εκατό φορές χειρότερη.
Οι μόνοι που πράγματι έχουν συμφέρον από μια επιστροφή στη δραχμή είναι οι οικονομικά ισχυροί. Είναι αυτοί που έχουν καταθέσει μεγάλα χρηματικά ποσά σε τράπεζες του εξωτερικού σε ευρώ και περιμένουν σαν τα κοράκια την επιστροφή της χώρας σε ένα υποτιμημένο νόμισμα-κουρελού, ώστε να έρθουν και να αγοράσουν τα πάντα μπίρ παρά. Αυτη είναι η πραγματικότητα.
Τα πράγματα δεν θα είναι εύκολα. Από την κρίση αυτή θα βγούμε με κόπο και προσπάθεια. Έχουμε πολλά πράγματα να κάνουμε εμείς εσωτερικά, έχει πολλά πράγματα να κάνει και η Ευρώπη συνολικά. Μόνο όμως πάνω στο τρένο θα σωθούμε. Αν κατέβουμε από το τρένο το μόνο που θα καταφέρουμε είναι αυτό να μας ισοπεδώσει στις ράγες του.
*Ο Παναγιώτης Κωστούλας είναι δικηγόρος, μέλος της Προσωρινής Επιτροπής Πρωτοβουλίας της Δυναμικής Ελλάδας.