Του Ανδρέα Γιαννακόπουλου*
Το δίλημμα σήμερα είναι σαφές: περισσότερη Ευρώπη ή καθόλου Ευρώπη.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Ευρώπη είναι το συνεχώς αυξανόμενο κύμα ευρωσκεπτικισμού που σαρώνει τις περισσότερες χώρες.Δημοσκοπήσεις που λαμβάνουν χώρα σε κατεξοχήν φιλοευρωπαϊκές χώρες όπως η Ισπανία καταδεικνύουν μια μεγάλη μεταστροφή των ευρωπαίων πολιτών.Στην χώρα μας είναι σαφές πως το πολιτικό σύστημα διέπεται ολοένα και περισσότερο από πολιτικούς αρνητικά διακείμενους προς την ευρωπαϊκή ένωση.Στην κοινωνία διαμορφώνονται τάσεις συνολικής απόρριψης του κοινού ευρωπαϊκού προγράμματος,καθώς τρία χρόνια σκληρής λιτότητας ήταν αρκετά για να ξεχάσουμε τα πακέτα στήριξης που κατασπαταλήσαμε στα χρόνια του ευρώ και νωρίτερα.Αυτό δεν σημαίνει πως η ΕΕ δεν έχει προβλήματα.Πιστεύω πως το ευρωπαϊκό οικοδόμημα τείνει να καταρρεύσει εξαιτίας της δειλίας που επιδεικνύουν οι πολιτικές ελίτ στο να προχωρήσουν στο επόμενο βήμα της ενοποίησης που δεν μπορεί να είναι άλλο από τη ενιαία ευρωπαϊκή διακυβέρνηση.Το δίλημμα σήμερα είναι σαφές: περισσότερη Ευρώπη ή καθόλου Ευρώπη.Είναι μεγάλη τύχη και ατυχία συνάμα το ότι η δική μας γενιά έφτασε σε αυτό το σταυροδρόμι της ιστορίας καθώς από τις αποφάσεις που θα λάβουμε εξαρτάται το μέλλον της Ευρώπης και του κόσμου για τις επόμενες δεκαετίες.
Στην Ελλάδα κανείς δεν μιλάει για αυτά τα δομικά προβλήματα με αποτέλεσμα οι πολίτες να παραμένουν στο σκοτάδι και να καθορίζουν την στάση τους απέναντι σε όσα συμβαίνουν με βάση θεωρίες συνωμοσίας,ψεκασμούς ή κυνηγώντας τους ανεμόμυλους διάφορων εναλλακτικών σχεδίων.Το ίδιο συμβαίνει και σε άλλες χώρες που βρίσκονται αντιμέτωπες με το πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής και τις “μεμονωμένες”λύσεις που επιβάλλει κυρίως η Γερμανία στα “μαύρα πρόβατα”.Δυστυχώς ο λαϊκισμός δεν είναι φαινόμενο μόνο του ευρωπαϊκού νότου.Πρώτη τον χορό του λαϊκισμού έσυρε η γερμανική ηγεσία η οποία απευθυνόμενη στο εσωτερικό της χώρας της ξυφουλκούσε εναντίον των “τεμπέληδων Νοτίων”(αρχικά Ελλήνων γιατί η κρίση ήταν ελληνική!!!!).Εγκλωβίστηκε η ευρωπαϊκή ιδέα στα πολιτικά παιχνίδια και τους τακτικισμούς μοιραίων και άβουλων ηγεσιών.Οι τύχες των προγραμμάτων στήριξης πολλές φορές καθορίστηκαν από το κλίμα που αντιμετώπιζαν εσωτερικά οι ηγέτες των μεγάλων κρατών και δεν αντιστοιχούσαν σε καμμιά περίπτωση σε απάντηση στα πραγματικά προβλήματα.
Αυτό είναι το παρελθόν και το παρόν μας.Παρόλα αυτά μεγαλύτερη σημασία έχει να ορίσουμε το μέλλον μας,το κοινό μας μέλλον.Πώς πρέπει να είναι η Ευρώπη;Όνειρο μου είναι μια Ευρώπη που θέτει ως βασικό στόχο την ισορροπημένη και βιώσιμη ανάπτυξη.Κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί μόνο αν ο πλούσιος Βορράς δεχτεί να ενισχύσει με ένα μεγάλο πακέτο στήριξης τις χώρες που αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα,με ισχυρούς ελεγκτικούς μηχανισμούς και με την υποχρέωση από τα κράτη που δέχονται ενίσχυση να προχωρήσουν στις απαραίτητες εκείνες μεταρρυθμίσεις που θα τις επανατοποθετήσουν στον παγκόσμιο οικονομικό χάρτη.Μεταρρυθμίσεις όπως ο περιορισμός της σπατάλης στο δημόσιο,η ενίσχυση των μηχανισμών πάταξης της διαφθοράς και της φοροδιαφυγής,αλλαγές στην παιδεία και την υγεία ώστε να συνδυάσουμε την κρατική χρηματοδότηση με την ιδιωτική ενίσχυση και τέλος οριστική λύση στο ασφαλιστικό την μεγαλύτερη πρόκληση μετά την μείωση του κρατικού χρέους και του ελλείμματος.Για να πραγματοποιηθούν όλα αυτά είναι σαφές πως πρέπει επιτέλους να μιλήσουμε για ένα κοινό υπουργείο οικονομικών και ανάπτυξης σε επίπεδο ευρωζώνης με αρμοδιότητες που θα ξεπερνούν τα σύνορα των εθνικών κρατών.Η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση απαιτεί εκχώρηση της εθνικής κυριαρχίας.Εδώ ελλοχεύει ο μεγάλος κίνδυνος της αποξένωσης των πολιτών από τα κέντρα λήψης των αποφάσεων.Χρειαζόμαστε περισσότερη αλλά και πιο δημοκρατική Ευρώπη.Στα μεγάλα ζητήματα οι πολίτες πρέπει να τοποθετούνται με δημοψηφίσματα,να καθίστανται συμμέτοχοι και να συνδιαμορφώνουν την πορεία της Ευρώπης.
Τέλος η Ευρώπη πρέπει να είναι η κοιτίδα παιδείας και πολιτισμού.Θυμηθείτε πως η Ελλάδα,η Ρώμη,ο ουμανισμός,το μπαρόκ,ο Διαφωτισμός είναι η κοινή μας κληρονομιά,τα θεμέλια πάνω στα οποία στηρίχθηκαν οι πρωτεργάτες της ένωσης.Πρέπει να είναι η Ευρώπη των δικαιωμάτων του ανθρώπου,της γυναίκας και του παιδιού.Μια Ευρώπη που αγωνίζεται εναντίον των ανισοτήτων,της ανεργίας και των αποκλεισμών,του ρατσισμού και του φασισμού αρνητικά φαινόμενα,τα οποία οι Ευρωπαίοι μπορούν να καταπολεμήσουν μόνο από κοινού.Και μην ξεχνάμε πως η ευρωπαϊκή ιδέα σφυρηλατήθηκε μετά από δύο αιματηρούς παγκόσμιους πολέμους.Η ιστορική μνήμη μας φέρνει αντιμέτωπους με τις ευθύνες μας.Δεν έχουμε δικαίωμα να ξεχάσουμε,δεν έχουμε δικαίωμα να αναστήσουμε τα φαντάσματα του παρελθόντος.Ευρωπαϊστές προχωρήστε!
*Ο Ανδρέας Γιαννακόπουλος είναι φοιτητής του τμήματος χημείας του πανεπιστημίου Πατρών και μέλος της προσωρινής επιτροπής πρωτοβουλίας της “Δυναμικής Ελλάδας”.