Του Σωτήρη Κατσέλου*
Ενώ δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι μεγάλες επενδύσεις είναι αναγκαίες, δεν μπορούμε να αγνοούμε τη δομή της κοινωνίας μας και τις δυνατότητες που υπάρχουν από την ανάπτυξη μιας νέας μικρής επιχειρηματικότητας.
Είναι κοινοτυπία ίσως να αναφέρουμε ότι το πραγματικό πρόβλημα μέσα στην περίοδο κρίσης που διανύουμε, είναι αυτό της ανεργίας και της αδυναμίας του πολίτη, να αντεπεξέλθει με την εργασία του. Παρά το γεγονός ότι διαθέτουμε καλά εκπαιδευμένο ανθρώπινο δυναμικό στην χώρα μας, αυτό ουσιαστικά παραμένει άπραγο, ή δουλεύει ευκαιριακά σε συνθήκες «μαύρης» εργασίας ή ετεροαπασχολείται, απαξιώνοντας τις γνώσεις και τη δυναμική του.
Κατά καιρούς προτείνονται «πυροσβεστικά» μέτρα αντιμετώπισης της ανεργίας, όπως διάφορα προγράμματα ολιγόμηνης πρακτικής, είτε αναζητούνται οι «μεγάλες επενδύσεις» οι οποίες φυσικά τελικά ποτέ δεν έρχονται σε ένα κράτος με αλλοπρόσαλλη γραφειοκρατία όπου αλλάζει τους νόμους κάθε τρεις και λίγο.
Και ενώ δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι μεγάλες επενδύσεις είναι αναγκαίες, δεν μπορούμε να αγνοούμε τη δομή της κοινωνίας μας και τις δυνατότητες που υπάρχουν από την ανάπτυξη μιας νέας μικρής επιχειρηματικότητας. Αξιοποιώντας το ανθρώπινο δυναμικό που διαθέτει εξειδικευμένες γνώσεις, δίνοντάς του άμεσα και νόμιμα τη δυνατότητα να αξιοποιήσει αυτές τις γνώσεις, έστω και ως ελεύθερο επάγγελμα.
Με τις παρούσες όμως γραφειοκρατικές, φορολογικές δομές και τον φόβο του ΟΑΕΕ, κανένας δεν θα ρισκάρει να δοκιμάσει τις δυνατότητές του.
Χρειάζεται να δημιουργηθεί μια νέα βαθμίδα ελεύθερου επαγγέλματος, το οποίο θα μπορούσε να ονομαστεί σχηματικά «προπαρασκευαστική», ή «επιχειρηματικότητα της δοκιμής» σε αυτή την βαθμίδα θα είναι εύκολο το άνοιγμα και θα είναι αντίστοιχα εύκολο να κλείσει κάποιος αν κρίνει ότι δεν μπορεί να αντεπεξέλθει.
Κατά κύριο λόγο αυτή η δυνατότατα θα μπορούσε να δοθεί στον χώρο των επαγγελματικών υπηρεσιών, π.χ.: προγραμματιστές, διακοσμητές, designer, σύμβουλους επιχειρήσεων, γεωπόνους ακόμα και καλλιτέχνες και γενικά σε όποιον κλάδο μπορεί η εργασία να προσφερθεί από ένα άτομο που διαθέτει ειδικευμένες γνώσεις χωρίς την ανάγκη ύπαρξης καταστήματος/φυσικής έδρας. Επίσης θα μπορούσε να αφορά και τα start ups ή άλλα ομαδικά πρότζεκτ περιορισμένης διάρκειας. Θα ήταν θεμιτό, αυτού του τύπου οι ελεύθεροι επαγγελματίες να μπορούσαν να βοηθηθούν στα πρώτα τους βήματα.
Πιθανότατα θα μπορούσε να υπάρξει ένα είδος απαλλαγής από τον ΟΑΕΕ για μια περίοδο (π.χ. ένα χρόνο) με κλιμακωτή, ύστερα από αυτή την περίοδο, επιβολή του, ή/και να υπάρχει χάρη από την καταβολή ΦΠΑ ή μέρους αυτού.
Ακόμα πιο δίκαιο θα ήταν ίσως ένα σύστημα όπου όλες οι φορολογικές και ασφαλιστικές κρατήσεις σε αυτό το επίπεδο, θα γίνονται απευθείας στο κάθε παραστατικό που ο επιχειρηματίας «κόβει» και το οποίο θα εισπράττεται αποκλειστικά μέσω τραπέζης παρακρατώντας αυτόματα τα σχετικά ποσά.
Στόχος είναι η δημιουργία μια κοινωνίας που να «βράζει», να μην φοβάται να δοκιμάσει και να πειραματιστεί και κυρίως μιας κοινωνίας που θα προσπαθήσει να αξιοποιήσει την παραγωγική της δυνατότητα. Σε σχέση με τις μειωμένες αρχικά εισφορές στον ΟΑΕΕ, πιστεύω ότι το πρόβλημα ισοσκελίζεται μεσοπρόθεσμα με την εισαγωγή περισσότερων σε αυτόν τον ασφαλιστικό φορέα τελικώς (όσοι έχουν πετύχει στην προσπάθεια τους). Άλλωστε δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι με τη μαύρη εργασία στην οποία καταφεύγουν αυτήν τη στιγμή πολλοί άνθρωποι αυτών των επαγγελματικών κατηγοριών, οποιαδήποτε κίνηση νομιμοποίησης αποτελεί κέρδος για την κοινωνία και μειώνει τις στρεβλώσεις που παρατηρούνται στην αγορά.
Η είσοδος περισσότερων ανθρώπων στην παραγωγικότητα εν τέλει, μόνο οφέλη μπορεί να έχει για τη συνολική οικονομία. Πολλοί από αυτούς που θα προσπαθήσουν, πιθανότατα να αποτύχουν, κερδίζοντας όμως εμπειρία και το κυριότερο, δοκιμάζοντας τις δυνάμεις τους. Παράλληλα, αυτοί που θα πετύχουν, θα δημιουργήσουν υγιείς οικονομικές μονάδες, θα παράγουν πλούτο και στη συνέχεια θα είναι ικανοί και να βιοποριστούν ανεξάρτητα αλλά και να δημιουργήσουν ίσως πρόσθετες θέσεις εργασίας.
*Ο Σωτήρης Κατσέλος είναι μέλος της Προσωρινής Επιτροπής Πρωτοβουλίας της Δυναμικής Ελλάδας.