Της Λίνας Παπαδοπούλου*
Η Ευρώπη, αν θέλει να αποφύγει τα χειρότερα των κόσμων που απομυζά τόσους αιώνες αλλά και τα χείριστα του δικού της προηγούμενου αιώνα, δεν αρκεί μόνο να ενωθεί πολιτικά και να επιμείνει στην ελευθερία και την κοινωνική δικαιοσύνη.
Κάποτε τους φέρναμε στην Ευρώπη σκλάβους, αλυσοδεμένους μέσα σε πλοία. Τώρα κάνουμε οικονομία.
Το ξεχάσαμε κιόλας. Για το περιστατικό -σαν να ‘ταν μεμονωμένο- στη Μανωλάδα μιλάω. Για τους αλλοδαπούς εργάτες που λάβανε σκάγια αντί κάποιων λίγων ευρώ για τη δουλειά τους. Γι’ αυτούς που μας παρέχουν σε προσιτές τιμές τα νοστιμότερα ίσως φρούτα της εποχής. Που μας κλέβουν τις δουλειές που ποτέ δεν θα κάναμε και τα παγκάκια όπου δεν θέλουμε να καθίσουμε. Ξεχάσαμε και τις εργάτριες στο Μπαγκλαντές που φτιάχνοντας επώνυμα ρούχα για μας θάφτηκαν στα ερείπια κτίσματος, χωρίς αντισεισμική προστασία έναντι της συντονισμένης κίνησης των μηχανών.
Κάποτε τους φέρναμε στην Ευρώπη σκλάβους, αλυσοδεμένους μέσα σε πλοία. Τώρα κάνουμε οικονομία: έρχονται μόνοι τους σε βάρκες-καρυδότσουφλα με κίνδυνο ζωής: τέσσερις ξεκινάνε, τρεις φτάνουν. Ή μένουν εκεί, στις κατεστραμμένες κοινωνίες και οικονομίες τους να παράγουν για μας.
Πλουτίζοντας τις πολυεθνικές φίρμες και αυξάνοντας τα κεφάλαια που πηγαινοέρχονται ανέλεγκτα αφήνοντας όχι μόνο εργοστάσια αλλά και χώρες συντρίμμια…
Θα πάρει μέτρα η Ευρωπαϊκή Ενωση για τις χώρες που δεν σέβονται τα δικαιώματα των εργαζομένων, ανακοινώθηκε μετά το δράμα στο Μπαγκλαντές. Ποια δικαιώματα; Η υποκρισία μας είναι δομική: ξέρουμε ότι είμαστε πλούσιοι εδώ στην Ευρώπη, αιώνες τώρα, σε βάρος τους. Κλέβοντάς τους τον πλούτο τους ή την εργατική τους δύναμη. Οπως ξέρουμε -βλέπουμε- ότι ο πλούτος αυτός δεν θα κρατήσει για πολύ ακόμη. Η παραγωγή έχει μεταφερθεί. Μας «κρατάει» λίγο ακόμη ο χάρτινος χρηματοπιστωτικός καπιταλισμός-καζίνο. Η ιστορία όμως δεν τελείωσε, επιταχύνεται.
Η Ευρώπη, αν θέλει να αποφύγει τα χειρότερα των κόσμων που απομυζά τόσους αιώνες αλλά και τα χείριστα του δικού της προηγούμενου αιώνα, δεν αρκεί μόνο να ενωθεί πολιτικά και να επιμείνει στην ελευθερία και την κοινωνική δικαιοσύνη. Πρέπει και να αναδιοργανώσει την παραγωγή και την κατανάλωσή της. Να επενδύσει στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, στην καινοτομία και σε οικολογικές πηγές ενέργειας, στην «πράσινη» και με επιχειρησιακό ήθος ανάπτυξη. Παράλληλα όμως η ευρωπαϊκή κοινωνία πρέπει να υιοθετήσει ένα μοντέλο φιλικής προς το περιβάλλον και χαμηλής ενεργειακά κατανάλωσης. Ή θα κάνουμε την ανάγκη φιλοτιμία, ή η ανάγκη θα μας επιβληθεί με τη βία.
*Η Λίνα Παπαδοπούλου είναι Επίκουρη Καθηγήτρια στο ΑΠΘ και μέλος της Προσωρινής Επιτροπής Πρωτοβουλίας της Δυναμικής Ελλάδας.