Του Ανδρέα Γιαννακόπουλου*
Η σοσιαλδημοκρατία δεν παγιδεύεται στο ερώτημα “υπέρ ή κατά της αγοράς;”. Στηρίζει κάθε υγιή ιδιωτική πρωτοβουλία που δημιουργεί θέσεις εργασίας, καινοτομεί και παράγει πλούτο αλλά ταυτόχρονα επεμβαίνει μειώνοντας τις ανισότητες που δημιουργούνται από την κυριαρχία των αγορών.
Σε καιρούς κρίσης οι πολίτες έχουν την τάση να μετακινούνται στα άκρα του πολιτικού συστήματος.Η πίεση που δέχονται στο βιοτικό τους επίπεδο τους οδηγεί στην ριζοσπαστικοποίηση ή στο να ταυτίζονται με απόψεις περιορισμού των ελευθεριών και κατάργησης του κράτους δικαίου ως απάντηση στην κρίση.Δεν είναι λίγες οι φορές που πολλοί κήρυξαν τον θάνατο της σοσιαλδημοκρατίας και άλλες τόσες είναι οι φορές που διαψεύστηκαν.Η ιστορία έχει δείξει πως τις μεγάλες τομές και τις ριζοσπαστικές λύσεις δεν τις έδωσαν ποτέ η δεξιά και η αριστερά αλλά οι κεντρώες δυνάμεις της μεταρρύθμισης και της κοινωνικής δικαιοσύνης.
Για να είμαστε ειλικρινείς οι προοδευτικές κεντρώες δυνάμεις στην μεγάλη κρίση που πλήττει από το 2008 την παγκόσμια οικονομία δεν κατάφεραν να δώσουν απαντήσεις και όπου προσπάθησαν απέτυχαν κυρίως λόγω των αντίρροπων κυριάρχων συσχετισμών.
Ο περιβόητος σοσιαλδημοκρατικός χώρος περιλαμβάνει την κεντροαριστερά,το φιλελεύθερο κέντρο,τις δυνάμεις της οικολογίας με ένα ευρύ κοινό στην κοινωνία και εξαιρετικά δύσκολο έργο.Οι δογματικοί της αγοράς και του ελάχιστου κράτους και οι μαρξιστές του κρατισμού εκφέρουν πολιτικό λόγο χωρίς ιδιαίτερη επεξεργασία και με υπεραπλουστευμένα νοήματα.Είναι άλλωστε εύκολο να κινείσαι πολιτικά με συνθήματα όπως καθόλου κράτος ή το κράτος θα μας σώσει.Η σύγχρονη σοσιαλδημοκρατία δεν σαγηνεύεται από το δίλημμα λιγότερο ή περισσότερο κράτος αλλά εστιάζει στον τρόπο με τον οποίο ο δημόσιος τομέας θα γίνει περισσότερο ποιοτικός και αποδοτικός.Δεν ταυτίζει την μεταρρύθμιση με το κλείσιμο του δημοσίου αλλά με την προσαρμογή του στην νέα πραγματικότητα,τον περιορισμό της σπατάλης και της γραφειοκρατίας,την αξιολόγηση,την αξιοκρατία.
Η σοσιαλδημοκρατία δεν παγιδεύεται στο ερώτημα”υπέρ ή κατά της αγοράς;”.Στηρίζει κάθε υγιή ιδιωτική πρωτοβουλία που δημιουργεί θέσεις εργασίας,καινοτομεί και παράγει πλούτο αλλά ταυτόχρονα επεμβαίνει μειώνοντας τις ανισότητες που δημιουργούνται από την κυριαρχία των αγορών.Θέτει ως πρωταρχικό πρόταγμα την εγγύηση της δημοκρατικότητας της παγκοσμιοποίησης σε μια προσπάθεια να προωθήσει την ανάπτυξη με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα.Παράλληλα αντιλαμβάνεται πως παρεμβάσεις στο κοινωνικό κράτος,την παιδεία και την υγεία πέρα από την οικονομική βιωσιμότητα πρέπει να εξασφαλίζουν και την προστασία του κοινωνικού συνόλου στηρίζοντας τους οικονομικά ασθενέστερους.
Σήμερα στην Ελλάδα αλλά και συνολικά στην Ευρώπη ο προοδευτικός χώρος αντιμετωπίζει μια κρίση ταυτότητας.Πρόκληση για όλους όσους τοποθετούμαστε πολιτικά στον χώρο αυτό είναι να καταφέρουμε να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις εξόδου της ευρωπαϊκής οικονομίας από την κρίση,ενώ ταυτόχρονα θα χτίζουμε την νέα Ευρώπη της πολιτικής και οικονομικής ενότητας και της ισότητας μεταξύ των κρατών μελών, μιας Ευρώπης που στηρίζεται στην αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών και όχι στην κυριαρχία της Γερμανίας!
Απαντώντας στο ερώτημα που έθεσα στον τίτλο θέλω να τονίσω πως αν σήμερα φαίνεται πως η σοσιαλδημοκρατία δεν υπάρχει,εμείς πρέπει να την δημιουργήσουμε όχι σήμερα αλλά χθες.
*Ο Ανδρέας Γιαννακόπουλος είναι φοιτητής του τμήματος χημείας του πανεπιστημίου Πατρών και μέλος της προσωρινής επιτροπής πρωτοβουλίας της “Δυναμικής Ελλάδας”.