Του Ξενοφώντα Κονταργύρη*
Βρισκόμαστε πια λιγότερο από έναν μήνα πριν από τις καθοριστικές γερμανικές εκλογές της 22/9. Στις αρχές Αυγούστου, στη διάρκεια ενός ταξιδιού στη Γερμανία, είχα την ευκαιρία να συνομιλήσω με ψηφοφόρους για τις εντυπώσεις τους από την εν εξελίξει προεκλογική περίοδο. Όλοι διαπίστωναν με έκπληξη ότι η τρέχουσα ήταν ίσως η πιο αδιάφορη προεκλογική κούρσα στη σύγχρονη ιστορία της χώρας, με την Άνγκελα Μέρκελ να βρίσκεται κανονικά σε καλοκαιρινές διακοπές ούσα σίγουρη για τη νίκη της, την αντιπολίτευση να κατατρέχεται από κωμικοτραγικές ατυχίες (όπως π.χ. το ακατάλληλης ποιότητας χαρτί με το οποίο φτιάχτηκαν οι αφίσες της που εν μία νυκτί, λόγω καταρρακτώδους βροχής, είχαν καταστραφεί σε μεγάλο μέρος της χώρας) και τους πολίτες να αναρωτιούνται αν σκοπεύουν οι υποψήφιοι να μιλήσουν επί της ουσίας για τα προβλήματα που απασχολούν τον μέσο Γερμανό.Το μεγάλο αγκάθι λοιπόν στα πλευρά της Ευρώπης είναι, την τελευταία δεκαετία περίπου, η ποιότητα των πολιτικών ηγετών της.
Στο μεταξύ, οι βδομάδες πέρασαν, οι δημοσκοπήσεις δεν υπόσχονται πια κανέναν περίπατο στην Καγκελάριο και τα συνεργαζόμενα με αυτήν κόμματα, η ανάγκη για έναν (ανεπιθύμητο μεν αναπόφευκτο ίσως, δε) μεγάλο συνασπισμό προβάλλει εκ νέου στον ορίζοντα και η προεκλογική εκστρατεία στη Γερμανία τις τελευταίες μέρες απέκτησε επιτέλους νεύρο. Κι ενώ θα περίμενε κανείς από την Άνγκελα Μέρκελ, μια κι επέλεξε να καλλιεργήσει προφίλ ηγέτιδας της Ευρώπης, να μιλήσει, ανάμεσα στ’ άλλα, και για τα πραγματικά και επίκαιρα προβλήματα της ΕΕ και πώς πιστεύει ότι μπορούν να αντιμετωπιστούν, παρακολουθούμε μια στροφή στο παρελθόν για να ξορκιστεί το κακό παρόν και το αβέβαιο μέλλον: «η Ελλάδα δεν έπρεπε να επιτραπεί να μπει στην Ευρωζώνη. Η απόφαση για την ένταξή της ήταν πολιτική συνδιαλλαγή του Γκέρχαρντ Σρέντερ [κι επομένως αυτός ευθύνεται για όσα δεινά τραβάει σήμερα ο Γερμανός φορολογούμενος]…».
Ξαφνικά λοιπόν, μέσα σε λίγες μόνο μέρες, με μια-δυο δηλώσεις της Καγκελάριου της Γερμανίας, διαπιστώνεις πόσο ατυχέστατα παράλληλοι είναι οι πολιτικοί βίοι της Γερμανίας και της Ελλάδας και, αν αναλογιστούμε τι έχει συμβεί το τελευταίο διάστημα σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, ολόκληρης της Ευρωπαϊκής Ένωσης… Το μεγάλο αγκάθι λοιπόν στα πλευρά της Ευρώπης είναι, την τελευταία δεκαετία περίπου, η ποιότητα των πολιτικών ηγετών της. Η Ένωση, σε μια πολύ δύσκολη συγκυρία για την παγκόσμια οικονομία αλλά και σε μια κρίσιμη καμπή στην πορεία του ευρωπαϊκού εγχειρήματος, τώρα που πρέπει να βρεθεί ουσιαστικό πολιτικό σθένος για να ληφθεί απόφαση για περισσότερη και ουσιαστικότερα ενοποιημένη (και πολιτικά πια) Ευρώπη, διοικείται από πολιτικούς μετρίου αναστήματος. Η συντριπτική πλειονότητα των κρατών-μελών έχει κυβερνήσεις που δεν λειτουργούν με όραμα αλλά με μικροπολιτικά κίνητρα, που τους νοιάζει η πρόσκαιρη πολιτική επιβίωση παρά η προσπάθεια για κάτι ουσιαστικό που θα τους εξασφαλίσει ουσιώδη πολιτική υστεροφημία… Κι έτσι, οι λαοί της ΕΕ πληρώνουν καθημερινά – και όλο πιο επώδυνα χρόνο με τον χρόνο – βαρύ οικονομικό και κοινωνικό τίμημα απλά και μόνο γιατί οι ηγέτες τους εμμένουν να παρελθοντολογούν ή πασχίζουν να γαντζωθούν από σχήματα εξουσίας που τελούν υπό κατάρρευση αντί να κάνουν αποφασιστικά βήματα στο μέλλον. Κάπως έτσι, διαπιστώνεις ότι η πολιτική ζωή στη Γερμανία και την Ελλάδα μοιάζουν, δυστυχώς, πολύ περισσότερο απ’ όσο πίστευες. Όπως κι ότι δεν υπάρχει καμία φωνή που να πρεσβεύει κάτι γνήσια νέο και φιλόδοξο… Αυτό το κενό είναι, αν το δεις πεσιμιστικά, η μεγαλύτερη ατυχία της Ευρώπης σήμερα. Αν πάλι το δεις απ’ την αισιόδοξη πλευρά, είναι και η μεγαλύτερη ευκαιρία για να προταθεί κάτι νέο. Αρκεί να είναι στέρεα θεμελιωμένο…
*Ο Ξενοφώντας Κονταργύρης είναι υποψήφιος διδάκτορας Νομικής, δικηγόρος Θεσσαλονίκης.