Είναι δύσκολη η κατάσταση, σαφώς. Στα γενόσημα είμαστε μια από τις τελευταίες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στα δε πανεπιστήμια, η κατάσταση είναι πλέον εντελώς απαράδεκτη.
Ο καθηγητής Πολιτικής της Υγείας και Διευθυντής του Κέντρου Οικονομικών της Υγείας στο London School of Economics, Ηλίας Μόσιαλος, μίλησε στις 25/11 στον «ΑΘΗΝΑ 9.84» και τον Άρη Τόλιο.
Μεταξύ άλλων, είπε:
«Είναι δύσκολη η κατάσταση, σαφώς. Στα γενόσημα είμαστε μια από τις τελευταίες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στα δε πανεπιστήμια, η κατάσταση είναι πλέον εντελώς απαράδεκτη. Δεν μπορεί, δηλαδή, να χαθεί το εξάμηνο και να συνεχίζονται αυτές οι δυσλειτουργίες, που είναι εντελώς ακατανόητες για οποιονδήποτε δουλεύει σε ένα διεθνές πανεπιστήμιο και παρακολουθεί την κατάσταση στην χώρα μας…».
* Για τα κλειστά πανεπιστήμια:
«Είναι αποτέλεσμα μια προχειρότητας του πώς γίνεται η μεταρρύθμιση της ανώτατης εκπαίδευσης. Υπάρχουν πολλά πράγματα πίσω από την μεταρρύθμιση, τα οποία είχαν ψηφιστεί και από τα δυο κόμματα της συγκυβέρνησης, σε προηγούμενες κυβερνήσεις. Αναθεωρήθηκαν πάρα πολλές διατάξεις από τον κ. Αρβανιτόπουλο. Τώρα, αυτό που γίνεται με την κινητικότητα των διοικητικών υπαλλήλων δεν έχει προηγούμενο. Αρχικά, δεν αξιολογήθηκε κανείς με ευθύνη των πρυτάνεων. Εφόσον δεν αξιολογήθηκε με ευθύνη των πρυτάνεων, δεν μπορεί να προχωρά η πολιτική ηγεσία και να μην επιβάλει στους πρυτάνεις να κάνουν ουσιαστική αξιολόγηση. Αποτέλεσμα αυτού είναι να φεύγουν και άξιοι άνθρωποι από το πανεπιστήμιο -που δεν θα έπρεπε να φύγουν-, επειδή οι πρυτάνεις δεν κάνουν σωστά την δουλειά τους. Επομένως, πρέπει να μπούμε σε μια πιο ορθολογική βάση από εδώ και εμπρός. Δεν μπορεί να φεύγει κόσμος, επειδή η πολιτεία ή όσοι έχουν ευθύνη -στην συγκεκριμένη περίπτωση οι πρυτάνεις-, δεν κάνουν σωστά την δουλειά τους… Προφανώς χρειάζεται μια μεγαλύτερη συμφωνία. Παντού θα πρέπει να υπάρξει αξιολόγηση. Δεν μπορεί να συνεχίζονται -όχι μόνο στα πανεπιστήμια-, γενικότερα, κινητικότητα ή απολύσεις, χωρίς να αξιολογούνται οι εργαζόμενοι. Είναι άδικο να γίνεται κάτι τέτοιο, χωρίς ουσιαστική αξιολόγηση και να λαμβάνονται οριζόντια μέτρα στην κινητικότητα ή στις απολύσεις. Με αυτή την έννοια, πρέπει να γίνει πλήρης αξιολόγηση των πανεπιστημιακών τμημάτων της χώρας, άμεσες συγχωνεύσεις εκεί που χρειάζονται, κλείσιμο μη αποδοτικών τμημάτων… Έχουμε γεμίσει, σε όλη την χώρα, μικρά τμήματα, πολλά από τα οποία δεν έχουν καν φοιτητές, αλλά έχουν προσωπικό, το οποίο δεν παράγει ουσιαστικό ακαδημαϊκό ή εκπαιδευτικό έργο. Τα χρήματα που θα εξοικονομηθούν, μέσω αυτής της διαδικασίας, θα πρέπει να δοθούν στα κέντρα Αριστείας. Δηλαδή, στα κέντρα τα οποία παίρνουν προγράμματα με διεθνή ανταγωνισμό, όπως το Ινστιτούτο Τεχνολογία και Έρευνας στην Κρήτη, το Πολυτεχνείο… Ένας Έλληνας Ακαδημαϊκός ο οποίος δημοσιεύει 5 εργασίες σε ξένα περιοδικά είναι πολύ καλύτερος από έναν ακαδημαϊκό, στο δικό μου τμήμα, που δημοσιεύει 30, γιατί δεν έχει την ελευθερία, ούτε την πρόσβαση σε χρηματοδότηση, που έχουμε εμείς… Επομένως, ας ανακαλύψουμε αυτές τις νησίδες αριστείας που υπάρχουν στα πανεπιστήμιά μας, να τις ενισχύσουμε και να σταματήσουμε όλα αυτά τα οριζόντια μέτρα, επειδή δεν μπορούμε να κάνουμε ουσιαστική αξιολόγηση και την πληρώνουν όλοι».
Δημοσιογράφος: Υπάρχουν οι δημιουργικές εκείνες δυνάμεις, που είναι υπέρ της μεταρρύθμισης και έχουν στριμωχτεί στην λογική του να παρακολουθούν άναυδοι τις εξελίξεις…
Ηλ. Μόσιαλος: «Πρέπει να βγουν μπροστά. Ξέρω ότι είναι κουρασμένοι, γιατί έχουν σπάσει τα μούτρα τους επανειλημμένως στην Ελλάδα. Έχουν προσπαθήσει να αλλάξουν πράγματα και δεν έχουν πετύχει με όλη αυτή την δυσλειτουργία που υπάρχει, με την κομματικοποίηση και το πελατειακό κράτος που κυριαρχούν ακόμα. Γιατί -κακά τα ψέματα-, τόσα χρόνια μέσα στην κρίση, αλλά ο κομματισμός και το πελατειακό κράτος μεγαλώνουν. Το βλέπουμε από τις τοποθετήσεις στις διοικήσεις, που γίνονται με καθαρά κομματικά κριτήρια. Δεν περνούν άνθρωποι με αξιοκρατικά κριτήρια. Το είδαμε στις διοικήσεις νοσοκομείων και σε μεγάλους οργανισμούς και φορείς. Αν η Ελλάδα δεν καταλάβει ότι πρέπει να αξιοποιήσει τις καλύτερες δυνάμεις που έχει, με πολιτική αχρωματοψία μέσα στην βαθιά κρίση την οποία ζούμε, δεν πρόκειται να βγούμε από το αδιέξοδο. Θα σερνόμαστε στην περιφέρεια της Ευρώπης».
Δημοσιογράφος: Αν δει κανείς πόσο έχει συμβάλλει στην κρίση το φάρμακο στην Ελλάδα, πώς έχει ρίξει στα βράχια τα ασφαλιστικά ταμεία, τι γίνεται στον χώρο της Υγείας, θα πρέπει επειγόντως να γίνει μια δημιουργική συζήτηση γύρω από τα γενόσημα…
Ηλ. Μόσιαλος: «Είχα τονίσει, το 2009, ότι το φάρμακο που το 2000 ήταν περίπου 1 δισ. ευρώ, εξωνοσοκομειακά, πήγε στα 5,1 δισ. το 2009. Μια αύξηση πάνω από το 400%, που δεν δικαιολογούταν ούτε με την αύξηση του πληθυσμού, ούτε με επιδημιολογικό πρότυπο, ούτε με αύξηση νοσηλειών. Καμία δικαιολογία δεν υπήρχε γι’ αυτό… Ενώ είχαμε όλη αυτή την μεγάλη κατανάλωση εις βάρος των ασφαλιστικών ταμείων -που εκτίμησα ότι σε διάρκεια 9 ετών πληρώσαμε 18 δισ. ευρώ παραπάνω, να θυμηθούμε λίγο το πρωτογενές έλλειμμα το 2009 που ήταν 24 δισ. ευρώ-, τα κάναμε που τα κάναμε όλα αυτά, είχαμε και το 85% της κατανάλωσης στην Ελλάδα να είναι εισαγόμενα φάρμακα. Δηλαδή, όχι μόνο πληρώναμε πολλά, αλλά δεν κατορθώσαμε να έχουμε και μια σοβαρή φαρμακοβιομηχανία στην χώρα μας. Το Βέλγιο, που πλήρωνε λιγότερα από εμάς, το 2009, κατόρθωνε με λιγότερα χρήματα, να έχει 940 εκατομμύρια ευρώ επενδύσεις σε έρευνα και ανάπτυξη. Στην Ελλάδα, ήταν 30 εκατομμύρια και τα περισσότερα πήγαιναν σε ιατρικά συνέδρια, όχι σε πραγματική έρευνα. Το Βέλγιο είχε τριπλάσιους εργαζόμενους σε αυτό τον τομέα σε σχέση με την Ελλάδα και υπήρχε ένα θετικό εμπορικό ισοζύγιο 7,7 δισ., ενώ εμείς είχαμε αρνητικό 2,5 δισ. ευρώ. Επομένως, η συζήτηση που γίνεται τώρα είναι ελάσσονος σημασίας. Ακούω εκπροσώπους κομμάτων που λένε ότι τα γενόσημα είναι κακά για την υγεία. Έχουν φτάσει οι εκπρόσωποι των κομμάτων να υποκαθιστούν τις ρυθμιστικές αρχές… Αν υπάρχουν αμφιβολίες για την ποιότητα των γενόσημων, να καθορίσει εργαστήρια ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων, όπου θα γίνονται μελέτες βιοϊσοδυναμίας στην χώρα μας. Μπορούμε να επικαλεστούμε τα άρθρα της δημόσιας προστασίας, της δημόσιας υγείας, αλλά συγκεκριμένα, όχι όπου θέλει να πάει ο καθένας. Να διασφαλίζει η ελληνική πολιτεία ότι έχει συγκεκριμένα σημεία ελέγχου. Να ξέρει ο Έλληνας καταναλωτής ότι ο ΕΟΦ έχει πιστοποιήσει 40, 50 εργαστήρια στην Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση…
Είμαστε μια χώρα που δεν έχει γενικό αρχίατρο. Το υπουργείο Υγείας είχε γενικό αρχίατρο μέχρι το 1981, αλλά -μέσα στο πλαίσιο της ισοπέδωσης της δημόσιας διοίκησης, στην δεκαετία του ’80-, τα καταργήσαμε και αυτά. Είμαστε η μόνη χώρα που δεν έχει επιστημονικό επιτελείο, το οποίο να συμβουλεύει και την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας, αλλά και τους Έλληνες πολίτες. Δυστυχώς, το Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας που έχουμε -και υποτίθεται ότι είναι το συμβουλευτικό όργανο της ελληνικής πολιτείας-, κυριαρχείται από συνδικαλιστές και εκπροσώπους κομμάτων. Κανονικά, θα έπρεπε να είναι ένα ανεξάρτητο όργανο, στο οποίο θα συμμετείχαν οι καλύτεροι που υπάρχουν στη χώρα επιστημονικά».