Ηλίας Κανέλλης: Ο πρώην Υπουργός και καθηγητής της πολιτικής της υγείας στο LSE κ. Ηλίας Μόσιαλος δημοσίευσε στην εφημερίδα Τα Νέα ένα άρθρο το οποίο στην πραγματικότητα απαντά στο θόρυβο και στον καυγά που έγινε για τα ευγενή ταμεία. Τα ταμεία δηλαδή των δικηγόρων, των γιατρών και των δημοσιογράφων, τα οποία γίνεται προσπάθεια από τις διοικήσεις των σωματείων τους να εξαιρεθούν από την γενική διάταξη, η οποία έχει καταγραφεί στο μνημόνιο και προβλέπεται να περιέλθουν όλα στην δικαιοδοσία του ΕΟΠΥΥ.Κανένα από τα υπάρχοντα κόμμα έτσι όπως είναι σήμερα δεν μπορεί να δώσει διέξοδο στα αδιέξοδα στα οποία βρίσκεται το πολιτικό σύστημα της χώρας.
Ελίνα Τζανουδάκη: Η σχετική τροπολογία να πούμε ότι απεσύρθη, αλλά θα την επαναφέρει στη Βουλή ο κ. Στουρνάρας απ’ ότι διαβάσαμε.
Ηλίας Κανέλλης: Ο κ. Μόσιαλος στο άρθρο του λέει ότι ο ΕΟΠΥΥ παρά τον βεβιασμένο τρόπο ίδρυσης του θα μπορούσε να αποδειχθεί η κατάλληλη επιλογή. Πρέπει βέβαια να εξελιχθεί σε οργανισμό διοικούμενο από ειδικούς και όχι από κομματικά στελέχη. Είναι αυτονόητο ότι θα ασκεί και θα δέχεται κριτικό έλεγχο, θα είναι αντιγραφειοκρατικός, ευκίνητος, αποτελεσματικός και αντίθετος σε κομματικές παρεμβάσεις, αλλά αυτά για να μπορούν να γίνουν θα έπρεπε να έχουμε και μια άλλη χώρα. Έτσι δεν είναι κ. Μόσιαλε;
Ηλίας Μόσιαλος: (…) Δεν ξέρω αν χρειάζεται να έχουμε μια άλλη χώρα, γιατί αν πραγματικά δεν γίνουν, τότε τα αδιέξοδα στον χώρο της υγείας θα συνεχιστούν. Οι επιλογές που έχει η χώρα είναι τρεις όσον αφορά το σύστημα υγείας και την χρηματοδότηση του. Η πρώτη είναι να είναι πλήρως ιδιωτικό. Δεν υπάρχει καμία χώρα στον κόσμο που έχει πλήρως ιδιωτικοποιημένο σύστημα υγείας. Το πιο ιδιωτικοποιημένο είναι αυτό των ΗΠΑ. Είναι ενδιαφέρον ότι ενώ είναι πολύ ιδιωτικοποιημένο και ενώ η κλασική οικονομική θεωρία μας λέει ότι όσο περισσότερα πληρώνουν οι πολίτες από την τσέπη τους, τόσο μεγαλύτερη συγκράτηση δαπανών γίνεται, στις ΗΠΑ διαθέτουν περίπου το 18% του εθνικού τους πλούτου για τις υπηρεσίες υγείας. Είναι ένα παράδοξο το οποίο αντιβαίνει τις αιτιάσεις κλασικής οικονομικής θεωρίας αυτό που συμβαίνει στις ΗΠΑ. Γιατί γίνεται αυτό; Γιατί οι πολύ ακριβοί ασθενείς, κυρίως οι ηλικιωμένοι και οι ασθενείς με χρόνιες παθήσεις, που πάλι είναι ηλικιωμένοι, καλύπτονται από το δημόσιο σύστημα υγείας στις ΗΠΑ, το οποίο διαθέτει περίπου ένα 8% – 9% του εθνικού πλούτου αυτής της χώρας και οι υπόλοιποι είναι σε ιδιωτική ασφάλιση. Υπάρχουν πολλοί στην χώρα μας που λένε γιατί να μην πάμε ιδιωτικά, γιατί να μην έχουμε ένα σύστημα ιδιωτικής ασφάλισης που είναι και πιο αυτόνομο και πιο ευέλικτο και μπορούν να εφαρμοστούν επιχειρηματικά κριτήρια στην διαχείριση της υγείας λιγότερο δύσκαμπτα από τον δημόσιο τομέα. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι σωστές οι αιτιάσεις αυτές, αλλά ο ιδιωτικός τομέας αυτό που κάνει διεθνώς είναι να επιλέγει τους καλούς χρήστες των υπηρεσιών υγείας και για τον ιδιωτικό τομέα καλοί χρήστες είναι οι μη χρήστες, αυτοί που είναι λιγότερο πιθανό να χρησιμοποιήσουν το σύστημα υγείας, δηλαδή τι κάνουν;…
Ηλίας Κανέλλης: Πιτσιρικάδες, πλούσιοι και άνθρωποι που δεν καταπονούνται και πολύ στην εργασία τους;
Ηλίας Μόσιαλος: Ένα αυτό και δεύτερον όσοι δεν έχουν μεγάλες οικογένειες, γιατί δεν θέλουν να ασφαλίζουν και μεγάλες οικογένειες, γιατί σε ένα δημόσιο σύστημα υγείας μέσω της κοινωνικής ασφάλισης, όταν ασφαλίζεται ένα μέλος της οικογένειας η ασφάλιση επεκτείνεται και στα υπόλοιπα μέλη. Αυτό όμως δεν συμφέρει την ιδιωτική ασφάλιση. Έτσι τα συμβόλαια στις περισσότερες περιπτώσεις είναι ετήσια και συνήθως διακόπτονται στο 60ο έτος της ηλικίας, εκεί που συνήθως αρχίζουν και τα περισσότερα προβλήματα υγείας για πολλούς ανθρώπους. Παράλληλα, σταθμίζονται τα συμβόλαια σε ετήσια βάση, έτσι ώστε εάν κάποιος έχει χρησιμοποιήσει πολύ τις υπηρεσίες υγείας, αυξάνεται το ασφάλιστρο κάθε χρόνο, οπότε σου δημιουργεί και αντικίνητρα χρήσης, που αν καθυστερήσεις την χρήση των υπηρεσιών μερικές φορές, μπορεί να επιδεινωθεί το πρόβλημα σου. Τώρα, αυτή είναι η μία επιλογή, εγώ δεν την προτείνω γιατί θα αποκλειστεί ένα πολύ μεγάλο μέρος της κοινωνίας από τον ιδιωτικό τομέα που δεν θα έχει να πληρώσει. Ιδιαίτερα οι μεγάλοι χρήστες των υπηρεσιών υγείας.
Οι άλλες επιλογές τώρα ποιες είναι αν πάμε δημόσια. Τι κάνουν οι περισσότερες χώρες του κόσμου; Ή έχουν ένα ταμείο, που κυρίως χρηματοδοτείται από την γενική φορολογία, αυτό το ταμείο είναι ένα υπουργείο, το Υπουργείο Ασφάλισης ή το Υπουργείο Υγείας, ή έχουν ένα αυτόνομο ταμείο. Εκεί μαζεύονται τα χρήματα των φορολογουμένων. Έχει μεγάλη αγοραστική δύναμη αυτό το ταμείο. Πληρώνουν όλοι λίγο πολύ το ίδιο, ένα 10% ή 5% του εισοδήματος και παράλληλα αυτό το ταμείο θέτει τους ίδιους κανόνες στην αγορά, δηλαδή τους ίδιους κανόνες για τα δημόσια και τα ιδιωτικά νοσοκομεία και για όλους τους γιατρούς που ασφαλίζονται με αυτό το ταμείο, έχουν συμβάσεις με αυτό το ταμείο για να παρέχουν υπηρεσίες. Έχει πλεονεκτήματα πολλά γιατί έχει μεγάλη αγοραστική δύναμη και επιβάλλει κανόνες στην αγορά. Μπορεί να αγοράζει φθηνότερες και ποιοτικά καλύτερες υπηρεσίες. Δεν επιβαρύνει το κόστος αγοράς εργασίας γιατί είναι γενική φορολογία, δεν είναι εισφορές εργαζόμενων και εργοδοτών, έτσι ώστε να αυξάνει το κόστος εργασίας. Αν όμως η διαχείριση δεν γίνεται σωστά και γίνεται με πολιτικά κριτήρια. Έτσι ένας πολύ μεγάλος οργανισμός που έχει όλα τα χρήματα, μπορεί να είναι δυσκίνητος, γραφειοκρατικός και πολιτικοποιημένος. Μπορεί να μην παίρνει αποφάσεις με βάση τα συμφέροντα των καταναλωτών, των χρηστών, αλλά με βάση πολιτικές προτεραιότητες. Επίσης, ένα τέτοιο ταμείο -μακάρι να μπορούσαμε να το έχουμε κάνει στην Ελλάδα, σε μια χώρα με εκτεταμένη φοροδιαφυγή- θα το χρηματοδοτούσαν πάλι αυτοί που πληρώνουν τους φόρους τους και όσοι δεν πληρώνουν φόρους θα ήταν ευνοημένοι, μέσω της φορολογίας των άλλων.
Η άλλη επιλογή που έχουν κάνει διάφορες χώρες, όπως είναι η Γερμανία, η Ολλανδία, το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο και πολλές χώρες στη Νοτιοανατολική Ασία, είναι ότι δεν έχουν πλέον ταμεία κλαδικά, δηλαδή το ταμείο των δικηγόρων, των γιατρών, των αγροτών, των δημοσίων υπαλλήλων, των εργαζόμενων στον ιδιωτικό τομέα όπως έχουμε εμείς το ΙΚΑ, αλλά έχουν τα ανταγωνιστικά ταμεία, δηλαδή, μπορεί να έχουν 10 – 15 ταμεία, τα οποία μπορεί να επιλέξει όποιος θέλει, δηλαδή δεν είναι το ταμείο μιας επαγγελματικής κατηγορίας.
Ελίνα Τζανουδάκη: Ανάλογα με το πόσο θέλει να πληρώνει ο καθένας πληρώνει και το ταμείο.
Ηλίας Μόσιαλος: Μπορεί να έχουν έναν ανταγωνισμό στα ασφάλιστρα, όχι πολύ μεγάλο, αλλά κυρίως προσπαθούν να ανταγωνίζονται στις υπηρεσίες τις οποίες προσφέρουν. Ο ανταγωνισμός τους ωθεί να ελέγχουν περισσότερο τους προμηθευτές στα νοσοκομεία και τους γιατρούς ποιοτικά, ώστε να μπορούν πείσουν τον καταναλωτή, ότι το δικό τους ταμείο προσφέρει καλύτερες νοσοκομειακές υπηρεσίες και καλύτερες υπηρεσίες πρόληψης και πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας. Επειδή όμως υπάρχει ανταγωνισμός και αυτά τα ταμεία συμπεριφέρονται όπως ο ιδιωτικός τομέας. Δηλαδή, προσπαθούν πάλι να προσελκύσουν νεότερους και πιο εύπορους πολίτες, έτσι ώστε να έχουν μεγαλύτερα κέρδη και εκεί επεμβαίνει το κράτος και επιβάλλει σ τα πιο εύπορα ταμεία να μετακυλύουν μέρος των κερδών τους και των εσόδων τους στα λιγότερο εύπορα ταμεία. Έτσι ώστε να υπάρχει ένας μηχανισμός αλληλεγγύης. Είναι ένα καλό σύστημα αυτό. Από την μία πλευρά έχεις επιλογή, δεν είναι δηλαδή μόνο το κράτος που σε ασφαλίζει. Μπορείς να διαλέξεις ένα από τα πέντε ταμεία και έτσι τα βάζεις σε ανταγωνισμό για να έχουν καλύτερες υπηρεσίες. Από την άλλη μεριά τους παίρνεις ένα μέρος των κερδών όταν αυτά είναι υπερβολικά, γιατί έχουν κάνει επιλογή καλών καταναλωτών και τα μετακυλύεις στα ταμεία που τους έχουν τύχει οι βαρύτεροι ασθενείς. Έτσι ώστε να μην γίνεται ένας ανταγωνισμός που υπερβαίνει τα όρια της κοινωνικής αλληλεγγύης. Στην χώρα μας δυστυχώς δεν έχουμε καμία από αυτές τις διεθνείς επιλογές. Δηλαδή, έχουμε επαγγελματικά ταμεία, το καθένα με βάση τις πολιτικές διεξόδους που είχε τα προηγούμενα 40 – 50 χρόνια κατόρθωσε να έχει περισσότερα ή λιγότερα οφέλη. Είναι γνωστό, ότι σε ορισμένα ταμεία για πολλά χρόνια δεν υπήρχαν καν εισφορές. Δηλαδή μέχρι πριν από 10 χρόνια οι δημόσιοι υπάλληλοι δεν πληρώνανε εισφορές, το ίδιο ίσχυε και για τους αγρότες ή σε πολλά ταμεία το ασφάλιστρο δεν αντιπροσωπεύει το πραγματικό εισόδημα των ασφαλισμένων, γιατί βγαίνει με ένα τεκμαρτό εισόδημα. Άλλα ταμεία, ασφαλίζονται οι ασφαλισμένοι με βάση έναν κοινωνικό φόρο, που είναι ένας φόρος, τον οποίο πληρώνουν όλοι οι πολίτες. Δεν είσαι επομένως σε ένα σύστημα που θα μπορούσε να πει κανείς, ότι έχεις επαγγελματικά ταμεία, αλλά για όλα ισχύουν οι ίδιοι κανόνες. Όλοι πληρώνουμε 7% – 8% του εισοδήματος μας για αυτά τα ταμεία, έχουν έναν κατάλογο παροχών που είναι λίγο πολύ ο ίδιος, γιατί αν μιλάμε για κοινωνία αλληλεγγύης και ισοτιμίας, τότε θα πρέπει να έχουμε λίγο πολύ για όλους τους πολίτες ένα ευρύ φάσμα κάλυψης και παροχών.
Ελίνα Τζανουδάκη: Ακριβώς αυτό που λέτε και μιλάμε για μια χώρα που όλοι επικαλούνται την κοινωνική αλληλεγγύη και μιλούν στο όνομα της. Έτσι; Και κανείς δεν θέλει αυτό που η κοινωνική αλληλεγγύη σημαίνει στην πράξη, δηλαδή ενιαίες εισφορές και παροχές.
Ηλίας Μόσιαλος: Όλοι είμαστε μαρξιστές στην ρητορική μας στην Ελλάδα, αλλά όταν πρόκειται να εφαρμόσουμε ορισμένα πράγματα ισχύει το My Way του Frank Sinatra, το ωραίο αυτό τραγούδι. Ο καθένας επιδιώκει να κάνει ό,τι θέλει για το δικό του ταμείο και όχι στο πλαίσιο της αλληλεγγύης.
Ηλίας Κανέλλης: Κύριε Μόσιαλε, η διοίκηση του ταμείου των δημοσιογράφων, έβγαλε μια ανακοίνωση που είπε ότι εμείς οι δημοσιογράφοι δεν επιβαρύνουμε καθόλου το δημόσιο, άρα γιατί θέλει το δημόσιο να μας υποβαθμίσει; Πώς το κρίνετε αυτό;
Ηλίας Μόσιαλος: Τότε θα μπορούσε να μείνει αυτό το ταμείο, εκτός της ενιαίας ασφαλιστικής κάλυψης με την προϋπόθεση ότι οι ίδιοι οι δημοσιογράφοι θα μπορούν να το χρηματοδοτήσουν. Αυτό σημαίνει με τις δικές τους εισφορές, με τις δικές τους φορολογικές δυνατότητες, δηλαδή η χρηματοδότηση του συστήματος υγείας να γίνεται μέσω των εισφορών και μέσω της γενικής φορολογίας, γιατί οι εισφορές δεν καλύπτουν πάνω από 30% – 40% του κόστους των υπηρεσιών υγείας, επομένως σε αυτό το ταμείο θα μπορούσαν να μετακυλυσθούν οι εισφορές των δημοσιογράφων, θα μπορούσαν να πάρουν και ένα μέρος από τη γενική φορολογία που τους αντιστοιχεί, με βάση τους τακτοποιημένους φορολογικά δημοσιογράφους, αλλά θα πρέπει επιτέλους να σταματήσει μια ιστορία, όπου μέσω ενός ειδικού κοινωνικού φόρου καλύπτονται πολλές εκατοντάδων δημοσιογράφοι, οι οποίοι είναι αμφίβολο αν πολλοί από αυτούς ασκούν έργο, όπως ασκούν κάποιοι άλλοι μάχιμοι δημοσιογράφοι. Δηλαδή, μια εφημερίδα μπορεί να ασφαλίσει όσους θέλει με βάση το αγγελιόσημο, όχι κατ’ ανάγκη με βάση την κυκλοφορία της ή με βάση τις δυνατότητες που έχει αυτή την στιγμή η εφημερίδα ή το μέσο στην αγορά εργασίας. Επομένως…
Ηλίας Κανέλλης: Μέσω του αγγελιοσήμου ασφαλίζονται αυτή τη στιγμή, όσοι καταφέρνουν και περνούν τις εξετάσεις και τις άλλες προϋποθέσεις για να γίνουν μέλη των σωματείων.
Ηλίας Μόσιαλος: Και ανεξάρτητα σε ποιον χώρο δουλεύεις. Αν αυτός ο χώρος είναι παραγωγικός, πουλάει εφημερίδες, έχει έναν κύκλο εργασιών, ο οποίος είναι αξιοπρεπής και ούτω καθεξής. Επομένως, η δική μου γνώμη είναι να υπάρχει μια διαφάνεια για το πώς ασφαλίζονται και πως διαχειρίζονται αυτό το ταμείο. Ας μείνει ανεξάρτητο, με την προϋπόθεση βέβαια ότι δεν επιδιώκει επιπλέον κρατική χρηματοδότηση από αυτή την οποία παίρνουν τα υπόλοιπα ταμεία, είτε άμεση είτε έμμεση.
Ηλίας Κανέλλης: Το αγγελιόσημο;
Ελίνα Τζανουδάκη: Έμμεση κρατική χρηματοδότηση δεν είναι το αγγελιόσημο;
Ηλίας Μόσιαλος: (…) Με πολύ μεγάλη σαφήνεια, όχι κοινωνικούς πόρους. Ένα ταμείο, το οποίο θα στηρίζεται σε εισφορές εργαζομένων και εργοδοτών και που θα παίρνει κρατική επιδότηση, όση παίρνουν και τα άλλα ταμεία με βάση τα τακτοποιημένα μέλη τους, τα οποία πληρώνουν τις εισφορές και τη φορολογία τους. Αυτό σημαίνει κοινωνική δικαιοσύνη και με αυτή την έννοια ας μείνουν όλοι ανεξάρτητοι σε αυτή την αγορά την ασφαλιστική χωρίς ειδικούς δίαυλους επικοινωνίας με το πολιτικό σύστημα και δεν αναφέρομαι στους δημοσιογράφους εδώ. Γιατί πολύ περισσότερα έχουν κατακτήσει άλλες κοινωνικο-οικονομικές κατηγορίες, πολύ περισσότερα από τους δημοσιογράφους και υπάρχουν και παράδοξα, όπως στον ΟΓΑ, όπου υπάρχει ένα πολύ μικρό τυπικό ασφάλιστρο. Να επισημάνω ότι ο ΟΓΑ πήρε 5 δις χρηματοδότηση το 2010 από το ελληνικό δημόσιο, όχι μόνο για το σύστημα υγείας, αλλά και για το συνταξιοδοτικό. Μπροστά στο ταμείο των δημοσιογράφων αυτό είναι τεράστιο. Βέβαια δεν παίρνει το ταμείο των δημοσιογράφων με το αγγελιόσημο 5 δις το χρόνο, να τα βάλλω και σ’ ένα πλαίσιο συγκρισιμότητας.
Ηλίας Κανέλλης: Ο απλός αγροτικός πληθυσμός και μάλιστα ο ηλικιωμένος είναι τεράστιος συγκριτικά με…
Ηλίας Μόσιαλος: Ο ηλικιωμένος αγροτικός πληθυσμός στην Ελλάδα είναι τεράστιος και πρέπει να το δούμε σε ένα πλαίσιο κοινωνικής αλληλεγγύης και δικαιοσύνης, αλλά καλό είναι όλα αυτά τα στοιχεία να είναι πλέον διαφανή και να τα γνωρίζει ο ελληνικός λαός, να τα γνωρίζουν όλοι. Όταν το 50% της ΚΑΠ, δηλαδή των ευρωπαϊκών επιδοτήσεων, 3 δις ευρώ το χρόνο παίρνει περίπου η Ελλάδα, πηγαίνει στο 20% του αγροτικού πληθυσμού. Δηλαδή το 20% των αγροτών παίρνουν 1,5 δις το χρόνο, μήπως θα πρέπει να δούμε αυτό το 20% των αγροτών να πληρώνει κάτι παραπάνω για το ασφαλιστικό τους ταμείο; Να έχει κάποιες εισφορές, οι οποίες να συνδέονται και με τις επιδοτήσεις; Γιατί ένας αγρότης που παίρνει επιδότηση 40.000 ευρώ και πληρώνει ασφάλιστρο 700 ευρώ το χρόνο είναι λογικό; Μήπως θα πρέπει επομένως να δούμε ότι το ασφάλιστρο θα πρέπει να έχει σχέση με την παραγωγικότητα της αγροτικής επιχείρησης, το μέγεθός της, την επιδότηση που παίρνει από το ευρωπαϊκά και εθνικά κονδύλια για να αυξηθεί η παραγωγικότητα; Ή ο ακτήμονας αγρότης και ο ηλικιωμένος θα πρέπει να πληρώνουν τα ίδια ασφάλιστρα σε σχέση με κάποιον που έχει μια πολύ μεγάλη επιχείρηση;
Εγώ τι επιδιώκω να πω; Απόλυτη διαφάνεια στο σύστημα συναλλαγών παντού, δεν αφορά μόνο τους δημοσιογράφους, αφορά τους αγρότες, αφορά πολλά επαγγέλματα που πληρώνουν εισφορές με βάση ένα τεκμαρτό εισόδημα. Όχι το πραγματικό εισόδημα.
Αργά ή γρήγορα θα αντιμετωπίσουν προβλήματα αυτά τα ταμεία, γιατί το κόστος υγείας αυξάνει.
Ηλίας Κανέλλης: (…) Τα είπαμε αυτά για την υγεία, έτσι κι αλλιώς είναι αντικείμενο σεμιναρίου από την πλευρά της, τα ξέρετε καλά. Ένα άλλο όμως που θα μας ενδιέφερε περισσότερο, δεν έχουμε πολύ χρόνο, αλλά τα επόμενα δύο λεπτά θα σας παρακαλούσα να τοποθετηθείτε στο πολιτικό πρόβλημα της Ελλάδας. Πιστεύετε, ότι θα έχουμε σε 10 – 15 μέρες να συζητάμε αυτά τα πράγματα, το πώς θα πραγματοποιηθούν οι μεταρρυθμίσεις και ποιες μεταρρυθμίσεις και με ποιο τρόπο ή θα έχουμε καταρρεύσει ως πολιτικό σύστημα;
Ηλίας Μόσιαλος: Κοιτάξτε να δείτε, αν δεν περάσει η τρίτη φάση των μέτρων από το ελληνικό Κοινοβούλιο, τότε θα υπάρξει τεράστιο πολιτικό πρόβλημα στη χώρα μας και πιστεύω και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όχι μόνο στη χώρα μας. Πρέπει να περάσουν γιατί πλέον έχουμε φτάσει στο τέλος του δρόμου. Δυστυχώς δεν συνοδεύονται αυτά τα μέτρα – και εδώ είναι λίγο ακατανόητη η στάση των εταίρων του κυβερνητικού συνασπισμού – από μέτρα τα οποία θα ακυρώνουν ως ένα βαθμό τις αιτίες της κρίσης. Δηλαδή: αντιμετώπιση του πολιτικού συστήματος. Εγώ θα περίμενα μαζί με τα μέτρα αυτά να κατατεθεί και ο νέος εκλογικός νόμος, γιατί όχι; Ας μην ισχύει για τις επόμενες εκλογές, ας ισχύσει για τις μεθεπόμενες. Θα δεσμεύει το επόμενο κοινοβούλιο τουλάχιστον. Αν δεν μπορούν να βρουν μια πλειοψηφία 200 βουλευτών να τον ψηφίσουν, μπορούν να βρουν σίγουρα μια πλειοψηφία 151 βουλευτών, για να ψηφίσουν τον εκλογικό νόμο, ο οποίος καλό θα είναι να επιδιωχθεί να είναι και αναλογικότερος και να γίνει και με συναίνεση μεγαλύτερη της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας των τριών εταίρων. Από εκεί και πέρα υπάρχουν θέματα λειτουργίας των κομμάτων και δημοκρατικότητας των κομμάτων και χρηματοδότησης των κομμάτων και αυτά θα πρέπει να τα καταθέσουν.
Ηλίας Κανέλλης: Σας έχουν πλαγιοκοπήσει από το ΠΑΣΟΚ ή εν πάση περιπτώσει οι διαφωνούντες με την κεντρική γραμμή του ΠΑΣΟΚ, ο κ. Χρυσοχοίδης ή ο κ. Λοβέρδος για ένα καινούργιο κόμμα το οποίο κυκλοφορεί ότι κυοφορείται;
Ηλίας Μόσιαλος: Δεν έχω συμμετάσχει σε συζητήσεις για νέο κόμμα μέχρι στιγμής, αλλά πιστεύω ότι κανένα από τα υπάρχοντα κόμμα έτσι όπως είναι σήμερα δεν μπορεί να δώσει διέξοδο στα αδιέξοδα στα οποία βρίσκεται το πολιτικό σύστημα της χώρας, πόσω μάλλον τα κόμματα της αντιπολίτευσης, τα οποία περιμένουν ότι κάποιο θαύμα θα συμβεί και θα βρέξει χρήματα αύριο. Δεν έχουν συνειδητοποιήσει ότι αυτό δεν πρόκειται να γίνει, ούτε από την Ευρώπη, ούτε από επενδύσεις ιδιαίτερα σε ένα πολιτικό σύστημα μεγάλης πολιτικής αστάθειας που δημιουργείται στην Ελλάδα. Πρέπει να υπάρχει πολιτική σταθερότητα για να υπάρξει ανάπτυξη. Επομένως οι λύσεις για την χώρα μας, τουλάχιστον στο πλαίσιο ενός κεντρώου, κεντροαριστερού χώρου είναι ότι είτε ένα από τα υπάρχοντα κόμματα, είτε κάποια από τα μη υπάρχοντα θα δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις ενός μεγαλύτερου πόλου και νομίζω ότι αυτό θα πρέπει να γίνει άμεσα από τους ίδιους τους πολιτικούς σχηματισμούς. Αλλά αυτό θα εξαρτηθεί ιδιαίτερα και από τις δυνατότητες που έχουν ιδιαίτερα μετά τις ψηφοφορίες ή αν δεν γίνει αυτό πρέπει να δημιουργηθεί ένα μεγάλο Ευρωπαϊκό κεντροαριστερό κόμμα, γιατί υπάρχει μεγάλο κενό στο χώρο αυτό, ο οποίος δεν καλύπτεται σίγουρα από τις δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ που μάλλον συντηρητικές θα μπορούσε κανείς να τις χαρακτηρίσει ότι είναι, παρά κεντροαριστερές.